Acapella. Budowa, rodzaje, zastosowanie.

Acapella to małe, przenośne urządzenie do zastosowań domowych, w fizjoterapii oddechowej u chorych z mukowiscydozą oraz innymi chorobami płuc (np. w pierwotnej dyskinezie rzęsek, POChP). Wykorzystuje technikę oscylacyjnego zmiennego ciśnienia wydechowego PEP.

Czym jest PEP i oscylacyjny PEP?

Technika podwyższonego ciśnienia wydechowego (z ang. PEP – positive expiratory pressure) polega na oddychaniu przez urządzenie wytwarzające opór podczas wydechu. Jak działają tego typu urządzenia opisywaliśmy w artykule: Technika podwyższonego ciśnienia wydechowego, czyli system PEP.

Zmodyfikowaną wersją tej techniki jest PEP oscylacyjny, który opisywaliśmy w artykule: Flutter – mały przyrząd do usuwania wydzieliny oskrzelowej. Flutter wykorzystuje technikę zmiennego ciśnienia oskrzelowego. Przy prawidłowo wykonywanym zabiegu z użyciem Fluttera dochodzi do powstania efektu rezonansu. Metalowa kuleczka w tym urządzeniu w trakcie wydechu drga, wprowadzając również powietrze w drgania, w tzw. trzepotanie.

Jak jest zbudowana i działa Acapella?

Acapella to oscylacyjne urządzenie, które wykorzystuje mechanizm kołyskowy – przeciwwagę z magnesem, aby wytworzyć oscylacje (efekt rezonansu). Pokrętło częstotliwości / rezystancji umożliwia regulację ciśnienia wydechowego i częstotliwości oscylacji. Ciśnienie waha się w granicach 5-15 Hz (w zależności od ustawienia) i jest podobne jak we Flutterze.

Acapella może być stosowana z ustnikiem lub maską.

W odróżnieniu od Fluttera, Acapella może pracować w różnych pozycjach pacjenta, co ułatwia prowadzenie fizjoterapii u niezdyscyplinowanych pacjentów. Ale urządzenie nie powinno być stosowane bez uprzedniej konsultacji z lekarzem i fizjoterapeutą oraz przeszkoleniem z zasad korzystania.

Rodzaje Acapelli

Acapella to nie jedno urządzenia, a kilka modeli dostępnych w sprzedaży w Polsce i na całym świecie. Acapella produkowana jest w USA przez firmę Smiths Medical.

Modele Acapelli

1. Acapella Blue DM (niebieska) wytwarza mniejszą amplitudę drgań w porównaniu do Acapelli Green lub Acapelli Choice. Niebieska Acapella jest powszechnie stosowany u pacjentów o natężeniu przepływu  poniżej 15 l/min. Z tego powodu może być bardziej użyteczna niż inne oscylujące urządzenia PEP, ponieważ może być stosowana w przypadku mniejszych przepływów wydechowych, np. z powodu poważnej niedrożności przepływu powietrza lub niestabilności dróg oddechowych. Produkt nie może być stosowany u chorych z mukowiscydozą, ze względu na problem z dezynfekcją (nie da się tego modelu rozebrać na części, co utrudnia skuteczną dezynfekcję).
2. Acepella Green DH (zielona) wytwarza większą amplitudę drgań w porównaniu do Acapelli Blue i stsosowana jest u pacjentów o natężeniu przepływu powietrza powyżej 15 l/m. Produkt nie może być stosowany u chorych z mukowiscydozą, ze względu na problem z dezynfekcją (nie da się tego modelu rozebrać na części).
3. Acapella Choice to model wykorzystywany przez chorych z mukowiscydozą. W odróżnieniu od powyższych modeli, Acapellę Choice można rozebrać na części i poddać dezynfekcji, np. wyparzaniu w parowym sterylizatorze do butelek.
4. Acapella Duet pozwala na podawanie leków rozszerzających oskrzela lub mukolitycznych jednocześnie z terapią wibracyjną PEP. Acapellę Duet, podobnie jak model Choice, można rozebrać na części i poddać dezynfekcji, np. wyparzaniu w parowym sterylizatorze do butelek, czy przez gotowanie we wrzątku.

Trwałość Acapelli

Przy założeniu przestrzegania instrukcji czyszczenia i użytkowania, zalecany przez producenta okres eksploatacji urządzenia Acapella, w typowych warunkach użytkowania, powinien wynosić 6 miesięcy od daty pierwszego użycia. Ze względu na stosowanie w Polsce domowych, termicznych metod dezynfekcji (długotrwałe gotowanie w wodzie, wyparzanie w sterylizatorach do butelek z funkcją termicznego suszenia), trwałość produktu może być niższa. Aby zachować sprawność urządzenia, należy stosować metody dezynfekcji opisane w instrukcji obsługi.

Pacjenci w Polsce zgłaszają, że wewnętrzny mechanizm kołyskowy w Acapelli jest dość nietrwały i szybko ulega zniszczeniu (pęka) – przyczyną jest nieprawidłowe rozkładanie urządzenia. Należy zapoznać się z instrukcją obsługi i nie rozkładać urządzenia na więcej części, niż przewidział to producent.

Technika używania Acapelli u chorych z mukowiscydozą

Sposób używania Acapelli powinien zostać przedstawiony przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę. O pomoc można poprosić fizjoterapeutów pracujących w ośrodkach CF.

Gdzie kupić Acapellę?

W Polsce Acapella dostępna jest w kilku internetowych sklepach medycznych. Za granicą oprócz sklepów ze sprzętem medycznym, dostępna jest również na Amazonie i eBayu.