Flutter – mały przyrząd do usuwania wydzieliny oskrzelowej (PEP oscylacyjny, OPEP)
Artykuł opisuje budowę i działanie urządzenia typu Flutter, produkowanego przez kilku producentów pod różnymi nazwami: Flutter (VarioRaw Percutive/Aptalis Pharma), PARI O PEP oraz TurboForte.
Czym jest Flutter?
To małe i kieszonkowe urządzenie do usuwania wydzieliny oskrzelowej między innymi u chorych na mukowiscydozę.
Urządzenie wprowadzono do użytku w latach 80-tych.
Jak jest zbudowany Flutter?
Urządzenie jest bardzo proste w budowie, składa się z twardego, syntetycznego korpusu z ustnikiem oraz metalowej, ciężkiej kulki luźno osadzonej na wyjmowalnym lejku wewnątrz urządzenia.
Jak działa Flutter?
Flutter wykorzystuje technikę zmiennego ciśnienia oskrzelowego. Jest to tzw. PEP oscylacyjny, czasem nazywany O-PEP. A w praktyce, co to oznacza?
W czasie wydechu metalowa kulka zaczyna stawiać opór, wzrasta ciśnienie, stopniowo kulka zaczyna się unosić. Podczas unoszenia spada ciśnienie pod kulką i kulka pod wpływem grawitacji opada zamykając przepływ powietrza. Taki cykl podnoszenia i opadania ma miejsce wielokrotnie podczas każdego wydechu, nawet kilkanaście razy w ciągu każdej sekundy wydechu.
Takie podnoszenie i opadanie kulki powoduje zmiany ciśnienia (wzrostu i spadku ciśnienia), które w dużym uproszczeniu działają jak oklepywanie, tylko od środka. Zwiększone ciśnienie w oskrzelikach zapobiega ich zapadaniu się, co w konsekwencji poprawia usuwanie zalegającego śluzu.
Przy prawidłowo wykonywanym zabiegu z użyciem Fluttera dochodzi do powstania efektu rezonansu. Kuleczka w trakcie wydechu drga, wprowadzając również powietrze w drgania, w tzw. trzepotanie (trzepotanie to właśnie w języku angielskim słowo flutter – nazwa urządzenia). Drgające powietrze odrywa zalegający śluz i ułatwia jego odkrztuszenie. Częstotliwość oscylacji, drgań może być regulowana poprzez zmianę nachylenia Fluttera.
Przeciwwskazania?
Stosowanie Fluttera powinno być skonsultowane z lekarzem bądź fizjoterapeutą.
W jakim wieku stosować Flutter? Czy można u dzieci?
Według zaleceń PTM zawartych w publikacji “Zasady rozpoznawania i leczenia mukowiscydozy” minimalny wiek osoby współpracującej to 10 lat, a w przypadku osób o różnym stopniu motywacji od 12 roku życia. Lekarz lub fizjoterapeuta może zdecydować o wcześniejszym zastosowaniu u młodszych dzieci.
Jak konserwować i sterylizować Flutter?
Flutter może być myty i sterylizowany w temperaturach do 120 st.C (dokładny sposób postępowania podany jest w instrukcji obsługi i może się różnić w zaleźności od modelu i producenta).
Sprzęt (po rozmontowaniu) można wygotować lub zastosować dezynfekcją termiczną w domowych “sterylizatorach” z opcją suszenia.
Flutter to zastrzeżona nazwa firmy VarioRaw Percutive/Aptalis Pharma (została użyta w celach edukacyjnych).
Na zdjęciach: urządzenie TurboForte australijskiej firmy TURBOFORTE DISTRIBUTION (fot. TurboForte)