Gazometria to diagnostyczne badanie laboratoryjne krwi umożliwiające rozpoznanie i monitorowanie zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i wymiany gazowej organizmu pacjenta.
Badanie to jest wykonywane głównie u pacjentów hospitalizowanych w szpitalach lub na oddziałach intensywnej terapii.
Gazometria krwi jest często wykonywana u pacjentów z chorobami układu oddechowego, takimi jak mukowiscydoza, POChP, IPF, astma, ostre zapalenie płuc, zatorowość płucna, czy też u pacjentów z niewydolnością oddechową lub chorobami serca. Badanie to może także być stosowane w diagnostyce i monitorowaniu pacjentów po zabiegach chirurgicznych oraz u pacjentów z niewydolnością nerek lub zaburzeniami metabolicznymi.
Gazometria krwi jest istotnym narzędziem diagnostycznym w ocenie stanu pacjenta oraz monitorowaniu skuteczności stosowanej terapii. Dzięki tej analizie lekarze są w stanie szybko zidentyfikować zaburzenia czynnościowe i metaboliczne organizmu pacjenta oraz podjąć odpowiednie kroki terapeutyczne.
Pobieranie krwi do gazometrii
Krew jest najczęściej pobierana z tętnicy promieniowej, ponieważ jest łatwo dostępna (czasem pobiera się z tętnicy udowej).
Do pobrania próbki krwi używa się zwykle gotowych strzykawek z niewielką ilość heparyny, która zapobiega koagulacji. Zamknięta strzykawka jest przenoszona do analizatora gazowego. Jeśli używana jest plastikowa strzykawka do pobierania krwi, próbkę należy przetransportować i przechowywać w temperaturze pokojowej i analizować w ciągu 30 minut. Jeśli przed analizą spodziewane są opóźnienia, tj. ponad 30 minut, próbkę pobiera się do szklanej strzykawki i natychmiast umieszcza w lodzie.
Wyniki gazometrii
Poniżej przedstawiamy główne parametry mierzone podczas gazometrii.
| Nazwa parametru | Norma | Objaśnienie |
|---|---|---|
| pH | 7,34-7,44 | Wartość pH lub H+ wskazuje, czy krew ma odczyn kwaśny (pH <7,35, H+ > 45) lub zasadowy (pH> 7,45; H+ <35). |
| H + | 35-45 nmol/l (nM ) | |
| ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej PaO2 | 10-13 kPa 75-100 mmHg |
Niska wartość PaO2 wskazuje na niedotlenienie. W przypadku wartości poniżej 60mmHG mówimy o hipoksji bezwzględnej. |
| ciśnienie parcjalne PaCO2 | 4,7-6,0 kPa 35-45 mmHg |
Ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (PaCO2) jest wskaźnikiem wytwarzania i wydalania CO2 Wysoki poziom CO2 (kwasica oddechowa , alternatywnie hiperkapnia ) wskazuje na niedostateczną wentylację (lub rzadziej, zaburzenie hipermetaboliczne), niski poziom CO2 (alkaloza oddechowa, alternatywnie hipokapnia), hiper- lub nadmierną wentylację. |
| stężenie wodorowęglanów HCO 3– | 22-26 mEq/L | Niski HCO 3– oznacza kwasicę metaboliczną, wysoki poziom HCO 3– oznacza alkalozę metaboliczną. |
| SBC e | 21 do 27 mmol/l | stężenie wodorowęglanu we krwi przy CO3 5,33 kPa, pełnym nasycenie tlenem i 37 stopniach Celsjusza. |
| Nadmiar zasad BE | -2 do +2 mmol/l | Nadmiar zasad jest używany w obrazowaniu zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej o podłożu metabolicznym, obrazujący różnicę pomiędzy należnym a aktualnym stężeniem zasad buforowych we krwi.
Jeżeli BE ma wartość ujemną występuje kwasica metaboliczna. Badany roztwór zawiera niedobór zasad lub nadmiar kwasów. Jeżeli wartość jest dodatnia występuje wówczas zasadowica metaboliczna, czyli nadmiar zasad lub niedobór kwasów. |
| całkowita zawartość dwutlenku węgla w osoczu CO2 (tCO2(P)c) | 23-30 mmol /l 100-132 mg /dl |
Jest to całkowita ilość CO2 |
| Saturacja SpO2, SaO2 | 95–98% | Wysycenie tlenem hemoglobiny. |
