Inhalacja a nebulizacja, czy są jakieś różnice? Czym jest nebulizacja?

Inhalacja i nebulizacja bywają utożsamiane. Często te słowa, znaczenia używane są zamiennie. Czy jest różnica między inhalacją a nebulizacją w terapii chorych na mukowiscydozę, w fizjoterapii oddechowej? Czym jest nebulizacja?

Uważa się, że inhalacja (inaczej “wziewanie”) to zabieg leczniczy polegający na wdychaniu par wód mineralnych, roztworów leków lub ich aerozoli. Jest to szerokie pojęcie, w którym mieści się np. znana od stuleci metoda wdychania gorących par roztworów wodnych zawierających zioła czy sole mineralne (w tym aromaterapia, inhalacje solankowe), czy stosowanie lekarstw w postaci inhalatorów (tzw. “fajek”czyli inhalatorów ciśnieniowych pMDi, miniaturowych, przenośnych inhalatorów proszkowych).

Nebulizacja to pewien ściśle określony rodzaj inhalacji, w którym do organizmu człowiek, do układu oddechowego podawany jest płynny lek w postaci rozpylonej mgiełki (aerozolu) metodą inhalacji poprzez usta, rurkę intubacyjną lub przez otwór tracheotomijny – bezpośrednio do układu oddechowego. W domowej fizjoterapii oddechowej chorych na mukowiscydozę będzie to zawsze inhalacja przez usta.

Inhalatory do nebulizacji rozpylają lek do postaci aerozolu zawierającego krople o odpowiedniej wielkości, zależnej od zastosowanej w nim dyszy rozpylającej lub innej metody. W zależności od wielkości kropelek rozpylanego leku, zmienia się miejsce jego najlepszego wchłaniania.

Przy wielkości cząsteczek powyżej 8 µm, lek wchłonie się w górnych drogach oddechowych, od 5 do 8 µm w obrębie tchawicy i dużych oskrzeli, od 2 do 5 µm w oskrzelach i oskrzelikach a od 0,5 do 3 µm – w pęcherzykach płucnych.

Dla chorych na mukowiscydozę, którzy korzystają z tego typu terapii najkorzystniejszy jest aerozol o wielkości kropelek od 0,5 do max. 5 µm. Większa wielkość cząsteczek leku spowoduje jego nie prawidłową dystrybucję w wyższych partiach układu oddechowego i w konsekwencji dużo słabsze działanie substancji czynnej.

Do wykonania nebulizacji, czyli wytworzenia odpowiedniego aerozolu stosuje się inhalatory pneumatyczno-tłokowy (sprężarki, kompresory tłoczące powietrze do “nebulizatora” czyli pojemniczka z dyszą rozpylającą lekarstwo), inhalatory ultradźwiękowe (dzięki zastosowaniu generatora fal ultradźwiękowych lekarstwo przekształcane jest aerozol) oraz inhalatory membranowe (dzięki zastosowaniu drgające, wibrującego sita z tysiącem drobnych otworów, lek zostaje przekształcony w aerozol). Część sklepów medycznych zamiast sformułowania “inhalator” czy “inhalator do nebulizacji” używa nazwy “nebulizator” (czyli będą to nebulizatory pneumatyczno-tłokowe, nebulizatory ultradźwiękowe i nebulizatory membranowe).

Więcej informacji o wadach i zaletach poszczególnych rodzajów inhalatorów, ich budowie, zastosowaniu, cenie i “żywotności” w kolejnym artykule.

fot. Maska z prostym nebulizatorem i przewodem (Wellcome Images na lic. CC BY 4.0)