Z uwagi na coraz trudniejsze zwalczanie infekcji bakteryjnych u chorych z mukowiscydozą, wynikające z rosnącej oporności mikroorganizmów na antybiotyki, konieczne jest poszukiwanie wspomagających terapii antybakteryjnych. W dodatku mikroorganizmy są zdolne do tworzenia tzw. biofilmu, czyli warstwy bakterii otoczonej substancjami organicznymi i nieorganicznymi, która może powstać nie tylko na powierzchniach biologicznych, ale także na tworzywach sztucznych. Obecność biofilmu może redukować penetrację antybiotyków, lub indukować dodatkowe mechanizmy oporności.
Zespół niemieckich naukowców na łamach czasopisma PLOS ONE opublikował wyniki swoich badań, w których wykazał, że składnik zielonej herbaty może działać wspomagająco w zwalczaniu bakterii Stenotrophomonas maltophilia. Infekcje tym patogenem są coraz bardziej rozpowszechnione u chorych z mukowiscydozą. Jest to mikroorganizm oportunistyczny, tj. naturalnie występujący u ludzi, ale w przypadku obniżenia odporności wywołujący m.in. zapalenie płuc. W dodatku bakteria ta jest wielolekooporna, co utrudnia jej całkowite zwalczenie. Ponadto może ona formować biofilm na tworzywach takich jak szkło i plastik, a także na samych komórkach nabłonka oskrzelowego.
Jeden z najobficiej występujących w zielonej herbacie polifenoli – galusan epigallokatechiny (EGCg) – jest związkiem wykazującym właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze w badaniach in vitro (poza organizmem żywym). Udowodniono już wcześniej, że wykazuje on właściwości przeciwbakteryjne w stosunku do dwóch gatunków bakterii wywołujących zakażenia u chorych z mukowiscydozą: Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus.
W opublikowanych na łamach PLOS ONE badaniach z plwociny 60 pacjentów z przewlekłą infekcją Stenotrophomonas maltophilia wyizolowano bakterie. Stwierdzono, że EGCg wykazuje działanie bakteriobójcze w stosunku do tych bakterii w każdym z 60 przypadków. Następnie bakteriami zakażono myszy z defektem w genie Cftr. Myszy otrzymywały roztwór EGCg drogą nebulizacji (podanie leku w formie aerozolu, drogą wziewną). Te, które otrzymywały EGCg, miały mniej bakterii w drogach oddechowych niż myszy otrzymujące placebo. Naukowcy zbadali także działanie EGCg w skojarzeniu z antybiotykiem kolistyną, na biofilm wytworzony przez Stenotrophomonas maltophilia na polistyrenowych płytkach. Okazało się, że połączenie antybiotyku i EGCg doprowadziło do redukcji wzrostu bakterii w formie biofilmu. Warto wspomnieć, że EGCg wykazuje niską toksyczność nawet w wysokich stężeniach w stosunku do ludzkich komórek płuc, co czyni ten związek potencjalnym kandydatem do stworzenia nowych terapii dla chorych z mukowiscydozą.
Źródło
Pedrina G. Vidigal, Mathias Müsken, Katrin A. Becker i wsp. Effects of Green Tea Compound Epigallocatechin-3-Gallate against Stenotrophomonas maltophilia Infection and Biofilm PLOS ONE 2014 Apr 1;9(4):e92876
Agata Giżycka
fot: 1) Wilerson S Andrade CC BY-SA 2.0
2) CDC/ Melissa Dankel – Mustafa Mazher podczas badań nad procesem tworzenia biofilmu w urządzeniach, przedmiotach medycznych
