Metoda wypłukiwania azotu z użyciem testu wielokrotnego oddechu (test MBW, MBWN) u chorych pozwala na bardzo wczesne (bo już nawet u bardzo małych dzieci) wykrycie zmian w układzie oddechowym w przebiegu takich chorób jak: mukowiscydoza, dysplazja oskrzelowo-płucna, pierwotna dyskineza rzęsek, czy w wielu innych jednostkach chorób płuc.
W wyniku postępu technologicznego w projektowaniu sprzętu do badania MBW, spadku cen oraz większej świadomości na temat korzyści z wykonania tego badania, wzrosła popularność tego testu wśród naukowców i klinicystów mukowiscydozy, także w Polsce.
Większa dostępność do wielodyscyplinarnej opieki nad chorymi z mukowiscydozą u wielu pacjentów prowadzi do poprawy wyników spirometrii. Często udaje się zachować wskaźnik FEV1 w normie, nawet do młodzieńczego wieku. To utrudnia diagnostykę czynnościową płuc za pomocą standardowej spirometrii. Niestety mimo poprawnych wyników spirometrycznych u dzieci chorujących na mukowiscydozę, może dochodzić do uszkodzeń płuc. Dodatkowo u młodszych dzieci trudno przeprowadzić badania spirometryczne. Z pomocą lekarzom przychodzi badanie MBW, które wykrywa uszkodzenia płuc u bardzo małych dzieci, zwłaszcza u dzieci w wieku przedszkolnym. W Polsce, np. w ośrodku CF w Dziekanowie Leśnym wykonuje się badania MBW już u dwuletnich dzieci.
Jak wygląda badanie metodą wypłukiwania azotu z użyciem testu wielokrotnego oddechu u chorych z mukowiscydozą?
- Pierwszy etap do oddychanie za pomocą urządzenia (podobnego wyglądem do spirometru). Badanie wykonuje się w pozycji siedzącej, z założonym klipsem na nos (w przypadku bardzo małych dzieci badanie można wykonać z maseczką zamiast ustnika).
- Badanie nie wymaga forsownego oddychania. Wykonuje się zwykłe oddechy.
- Podczas pierwszego etapu pacjent oddycha zwykłym powietrzem podawanym pod normalnym ciśnieniem.
- W drugim etapie dochodzi do automatycznego przełączenia podawanej mieszanki gazowej, na czysty, 100% tlen medyczny. Zmiana jest niezauważalna dla pacjenta.
- Jest to faza wypłukiwania azotu (rzadziej innego gazu znacznikowego, np. heksafluorku siarki, który musi zostać w pierwszej fazie dostarczony w mieszance oddechowej).
- Etap trwa aż do osiągnięcia poziomu 1/40 stężenia początkowego azotu w wydychanym powietrzu
- Badanie przeprowadzane jest kilkukrotnie, najczęściej do uzyskania 2 lub 3 poprawnych prób (w przypadku wyników nie różniących się więcej niż 5% dla dwóc prób lub 10% dla trzech prób).
Co to jest LCI?
Podstawowym parametrem, który jest określany podczas badania MBW, jest indeks klirensu płuc (LCI).
Pomiar i zmiana wartości LCI pozwala na wczesne rozpoznanie drobnych zmian i uszkodzeń w płucach.
Wartość liczbowa LCI u zdrowych osób mieści się w zależności od wieku w przedziale 5.5 a 8.
Jak wygląda urządzenie do wykonywania badania metodą wypłukiwania azotu z użyciem testu wielokrotnego oddechu?
NA poniższym zdjęciu widać jednostkę centralną podłączoną do laptopa, na statywie widać część przypominającą spirometr z ustnikiem.
Analizator EXHALYZER D umożliwiający referencyjny pomiar FRC oraz LCI (Lung Clearance Index) metodą wielooddechowego wypłukiwania azotu, podarowany kilku ośrodkom medycznym przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, zdjęcie z Instytutu Matki i Dziecka z 2016 roku (fot. WOŚP).
