Biegunka tłuszczowa to najczęściej objaw chorobowy związany z upośledzeniem trawienia bądź nieprawidłowym wchłanianiem tłuszczów w przewodzie pokarmowym. Biegunka tłuszczowa dość często występuje u chorych na mukowiscydozę.
Co powoduje tłuszczowe biegunki w mukowiscydozie?
Jest wiele medycznych przyczyn biegunki tłuszczowej, ale u chorych na mukowiscydozę w 99% przypadków jest to niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki.
U części chorych na mukowiscydozę w wyniku nieprawidłowo działających kanałów chlorkowych dochodzi do zaburzeń ze strony trzustki. W takiej sytuacji wydzielanie enzymów trzustkowych biorących udział w trawieniu tłuszczów (lipaza, fosfolipaza A2, esteraza cholesterolowa) jest niewystarczające do prawidłowego trawienia.
Jak wygląda biegunka tłuszczowa?
Stolce są rzadkie i najczęściej mają formę biegunki tłuszczowej, czasem także są w postaci tłuszczowych stolców (półpłynnej, gęstszej masy). Mają bardzo nieprzyjemny zapach (przypominający zgniliznę). Powierzchnia stolca jest „świecąca”, błyszcząca. Cechą charakterystyczną jest unoszenie się na wodzie i trudność spłukania kału wodą z powierzchni na której się znajduje (z nocnika, sedesu).
Objawy towarzyszące biegunce tłuszczowej i tłuszczowym stolcom u chorych z mukowiscydozą
Oprócz objawów typowych dla biegunki, czyli częstych i luźnych stolców, mogą towarzyszyć inne objawy:
- nadmiar gazów w jelitach (wzdęcia),
- kolka jelitowa,
- niestrawność,
- dyskomfort odczuwany w okolicach brzucha i podbrzusza
- zaburzenia łaknienia
Do czego mogą prowadzić biegunki tłuszczowe u chorych na mukowiscydozę?
W przypadku chorych na mukowiscydozę biegunki tłuszczowe są prawie zawsze objawem niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki, która nieleczona prowadzi do wyniszczenia organizmu w wyniku nieprawidłowego trawienia i konsekwencji niedożywienia: zaburzeń wzrostu i rozwoju, anemii, częstszych infekcji, uszkodzeń i perforacji jelita.
Jak leczyć biegunkę tłuszczową u chorego z mukowiscydozą?
Pojawienie się tłuszczowych biegunek oraz tłuszczowych stolców u osób z mukowiscydozą zawsze wymaga konsultacji lekarskiej.
Zwykle w celu postawienia diagnozy określa się wielkość wydalania tłuszczów w stolcu bądź wartości wskaźnika reabsorpcji tłuszczów w połączeniu z pomiarem stężenia elastazy-1 w stolcu, co pozwala na ocenę funkcji zewnątrzwydzielniczej trzustki.
Leczenie w przypadku chorych na mukowiscydozę ma na celu przywrócenie prawidłowego poziomu trawienia składników pokarmowych, w tym tłuszczu, który w nadmiarze powoduje tłuszczowe biegunki.
Pierwszym krokiem w leczeniu biegunki tłuszczowej jest suplementacja enzymów trzustkowych. Enzymy te pomagają w trawieniu tłuszczów, białek i węglowodanów, co zmniejsza objawy biegunki tłuszczowej. Dawkowanie enzymów trzustkowych powinno być dostosowane indywidualnie, a pacjenci powinni być monitorowani pod kątem skuteczności terapii oraz potencjalnych działań niepożądanych.
Pacjenci z mukowiscydozą mogą cierpieć na niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) oraz innych składników mineralnych, takich jak wapń, żelazo i cynk. Suplementacja tych witamin i minerałów może przyczynić się do poprawy stanu zdrowia pacjenta.
Leczenie biegunki tłuszczowej u pacjentów z mukowowiscydozą wymaga podejścia wielokierunkowego, które obejmuje zarówno terapię farmakologiczną, jak i zmiany w stylu życia. Ważne jest indywidualne dostosowanie leczenia, monitorowanie pacjenta i stała współpraca z lekarzem prowadzącym. Suplementacja enzymów trzustkowych, dieta niskotłuszczowa, suplementacja witamin i minerałów oraz leczenie farmakologiczne, jeśli jest wskazane, mogą przyczynić się do łagodzenia objawów biegunki tłuszczowej i poprawy jakości życia pacjentów z mukowiscydozą. Współpraca z dietetykiem oraz regularne konsultacje z lekarzem prowadzącym są niezbędne w celu osiągnięcia optymalnych wyników terapii.
