First Wave BioPharma (dawniej AzurRx BioPharma), firma biotechnologiczna specjalizująca się w opracowywaniu ukierunkowanych, niesystemowych terapii dla chorób przewodu pokarmowego, ogłosiła w tym miesiącu, że pierwszy pacjent został przebadany w ramach badania klinicznego fazy 2 SPAN, badającego ulepszoną postać dostarczania mikrogranulek adrulipazy w leczeniu zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (EPI) u pacjentów z mukowiscydozą. Podawanie dawek pacjentom ma się rozpocząć do połowy lutego, a wyniki końcowe badania powinny być dostępne do połowy 2023 roku.
“Jesteśmy bardzo zadowoleni, że pacjenci zostali przebadani tak szybko po rozpoczęciu badania klinicznego fazy 2” – powiedział James Sapirstein, prezes i dyrektor generalny First Wave BioPharma. “Ta szybka reakcja świadczy o wspólnym zaangażowaniu zespołu First Wave, badaczy i miejsc badawczych oraz naszego partnera CRO w przeprowadzenie udanego badania klinicznego fazy 2. Naszym celem jest w końcu zapewnienie pacjentom z mukowiscydozą i przewlekłym zapaleniem trzustki rekombinowanej, niepochodzącej od świń opcji terapeutycznej, która lepiej radzi sobie z licznymi objawami niedoboru wydzielniczego trzustki, z którymi borykają się na co dzień.”
Wieloośrodkowe badanie kliniczne fazy 2 ma na celu zbadanie bezpieczeństwa, tolerancji i skuteczności ulepszonej postaci dostarczania mikrogranulek adrulipazy z eskalacją dawki u dwunastu pacjentów. Głównym punktem końcowym skuteczności jest współczynnik absorpcji tłuszczów (CFA), a punktami końcowymi wtórnymi są masa kału, objawy niedoboru wchłaniania i współczynnik absorpcji azotu (CNA). W badaniu weźmie udział trzy ośrodki kliniczne w USA.
Skrót SPAN odnosi się do nazwy badania klinicznego, czyli “Study of PERT Added to Nutrition” (badanie dodania enzymów PERT – Pancreatic Enzyme Replacement Therapy – do pokarmu). Jest to nazwa badania, która odzwierciedla cel badania, którym jest ocena dodatkowej suplementacji enzymów trzustkowych u pacjentów z mukowiscydozą, którzy mają trudności z trawieniem pokarmów. Badanie kliniczne fazy 2 SPAN ma na celu ocenę nowej formuły adrulipazy w porównaniu z dotychczasowymi suplementami enzymów trzustkowych.
Czym jest adrulipaza?
Adrulipaza (znana również jako lipaza Yarrowia) jest enzymem trawiennym, który jest stosowany w leczeniu zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (EPI). Adrupilaza jest rekombinowaną lipazą, czyli enzymem pochodzącym z innego niż człowiek organizmu, a wytwarzanym w procesie biotechnologicznym. Adrulipaza jest produkowana przez Yarrowia lipolytica, gatunek drożdży o potencjale przemysłowym, który jest wykorzystywany jako źródło różnych enzymów, w tym lipazy.
Adrulipaza ma zaletę w porównaniu do tradycyjnych preparatów enzymów trzustkowych pochodzenia zwierzęcego, że jest rekombinowana, a więc jest produkowana w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, co zapewnia większą czystość i jednorodność enzymu. Ponadto, adrulipaza może być lepiej tolerowana przez pacjentów, którzy mają trudności z tolerowaniem tradycyjnych preparatów enzymów trzustkowych pochodzenia zwierzęcego, co może skutkować mniejszą liczbą działań niepożądanych.
Yarrowia lipolytica
Yarrowia lipolytica to gatunek grzybów z rzędu drożdżakowców (Saccharomycetales), wykorzystujący tłuszcze jako źródło węgla i energii. Gatunek ten należy do rodziny Dipodascaceae i jest jednym z bardziej znanych i dobrze przebadanych gatunków drożdży z tej rodziny. W naturze gatunek Yarrowia lipolytica został wyizolowany z wielu miejsc np. z gleby i mchów antarktycznych czy z mrowisk mrówek uprawiających grzyby (plemię Attini), gdzie został znaleziony w komorze do uprawiania grzybów i komorze z odpadkami. Obecnie drożdże te są stosowane jako szczepionki do produkcji przemysłowej serów. Gatunek ten jest interesujący dla przemysłu biotechnologicznego ze względu na swoją zdolność do produkcji lipaz, które są wykorzystywane w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym.
Pierwsze badania nad wykorzystaniem Yarrowia lipolytica w produkcji enzymów prowadzono już w latach 80. XX wieku, a w kolejnych dekadach rozwijano i doskonalono metody produkcji i czyszczenia rekombinowanych enzymów pochodzących z tego gatunku drożdży.
Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki (EPI)
Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki (EPI) to stan, w którym trzustka nie produkuje wystarczającej ilości enzymów trawiennych potrzebnych do strawienia pokarmów. U pacjentów z mukowiscydozą, przyczyną EPI jest zwykle zablokowanie lub uszkodzenie przewodów trzustkowych, co powoduje, że trzustka nie może wydzielać enzymów trawiennych do jelit. Bez tych enzymów, organizm nie jest w stanie strawić tłuszczów, co prowadzi do niedożywienia i innych powikłań związanych z mukowiscydozą, takich jak zaburzenia wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i składników mineralnych, problemy ze wzrostem i rozwijaniem się. Leczenie EPI u pacjentów z mukowiscydozą polega na suplementacji enzymów trawiennych w formie kapsułek, które są przyjmowane przed posiłkami, aby pomóc w trawieniu pokarmów i poprawić wchłanianie składników odżywczych.
