Leki nowej generacji w mukowiscydozie. Vertex zaprezentował wyniki nowych badań klinicznych
Vertex Pharmaceuticals przedstawił dane z kilku badań klinicznych dotyczących leczenia mukowiscydozy. Wyniki te zostały przedstawione na konferencji North American Cystic Fibrosis Conference (NACFC), która odbyła się w dniach 2-4 listopada w Indianapolis w USA. Dane dotyczyły terapii lekami Orkambi i Kalydeco, terapii eksperymentalnymi preparatami zawierającymi tezakaftor z iwakaftorem oraz potrójnych kombinacji nowych korektorów CFTR.
W sesji posterowej przedstawiono wyniki badań „Bezpieczeństwo i skuteczność lumakaftoru / iwakaftoru (LUM / IVA) u pacjentów w wieku ≥ 6 lat z podwójną mutacją F508del”. Przedstawione wyniki obejmowały analizę trwającego 96-tygodniowego badania uzupełniającego preparatu Orkambi u 240 dzieci w wieku od 6 do 11 lat z dwiema kopiami mutacji F508del. Badania udowodniły, że po 48 tygodniach leczenia terapia Orkambi poprawiała czynność płuc u pacjentów, zmniejszała ilość chlorku w pocie i poprawiała wskaźnik masy ciała (na podst. badania NCT03125395).
Podczas NACFC 2017 przedstawiono również dane dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania Tezakaftoru (VX-661) z Iwakaftorem (VX-770).
Iwakaftor (VX-770) to wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy chinolonów, lek stosowany w leczeniu mukowiscydozy, wzmacniający działanie białka CFTR. Iwakaftor zwiększa otwarcie kanału chlorkowego tworzonego przez białko CFTR poprzez fosforylację, niezależnie od adenozyno-5′-trifosforanu (ATP), jednakże dokładny mechanizm jest nieznany. Klinicznie iwakaftor powoduje zmniejszenie się ilości chlorków w pocie, poprawę natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1), zmniejszenie ryzyka ponownej kolonizacji pałeczką ropy błękitnej, zwiększoną obecność Prevotella, poprawę klirensu śluzowo-rzęskowego, zwiększenie wskaźnika masy ciała (BMI), normalizację alkalizacji pokarmu w dwunastnicy
Tezakaftor (VX-661) jest korektorem opracowanym przez firmę Vertex. Działanie tezakaftoru polega na przywróceniu funkcji genu CFTR poprzez przeniesienie białka CFTR do prawidłowego położenia na powierzchni komórki. Tezacaftor jest przeznaczony do leczenia osób z mukowiscydozą (CF), które mają mutację F508del.
Wyniki ostatniego otwartego badania klinicznego fazy 3 EXTEND u pacjentów, którzy ukończyli badania fazy 3 EVOLVE i EXPAND – wykazały, że leczenie skojarzone Tezakaftorem (VX-661) i Iwakaftorem (VX-770) doprowadziło do trwałej poprawy czynności płuc po 48 tygodniach leczenia.
Wyniki z 24-tygodniowego wcześniejszego badania klinicznego fazy 3 EVOLVE z udziałem pacjentów z CF w wieku 12 lat i starszych wykazały poprawę wielu parametrów chorobowych, w tym poprawę czynności płuc. Wyniki wykazały również zmniejszenie częstości zaostrzeń płucnych u pacjentów leczonych tezakaftorem i iwakaftorem w porównaniu do grupy pacjentów otrzymujących placebo. Pacjenci otrzymujący skojarzoną terpaię mieli o 35% mniejsza liczbę zaostrzeń płuc w porównaniu do pacjentów otrzymujących placebo.
Trzecie badanie, zwane EXPAND oceniało skuteczność połączenia, jak również monoterapii Iwakaftor (VX-770) u pacjentów z jedną mutacją F508del i inną mutacją resztkowych funkcji białka CFTR. Podobnie jak w przypadku fazy 3 EVOLVE wykazano poprawę czynności płuc, przy czym większa była w grupie otrzymującej tezacaftor z iwakaftorem w porównaniu do grupy otrzymującej tylko iwakaftor (średnia absolutna poprawa wyniosła 6,8 punktu procentowego dla grupy tezakaftor/iwaakftor i 4,7 punktu procentowego dla grupy tylko z iwakaftorem w porównaniu do placebo).
Vertex złożył dokumenty rejestracyjne w Europejskiej Agencji Leków (EMA) w czerwcu 2017 r. Rejestracja dotyczy terapii skojarzonej (tezakaftor / ivakaftor) u osób z CF w wieku 12 lat i starszych, które mają dwie kopie mutacji F508del lub osób z mutacją F508del i drugą mutacją resztkowych funkcji CFTR.
Vertex Pharmaceuticals przedstawił również dane dotyczące korektorów następnej generacji ( VX-440 , VX-152 i VX-659 ) stosowanych w połączeniu z tezakaftorem i iwakaftorem – schematami z potrójnym połączeniem.
VX-440 jest korektorem trzeciej generacji opracowywanym przez Vertex. Po połączeniu z innym korektorem CFTR (tezafaktorem, VX-661) , VX-440 może zwiększać ilość białka CFTR na powierzchni komórki.
VX-659 jest korektorem trzeciej generacji opracowanym przez Vertex. Przedkliniczne wyniki potrójnej kombinacji VX-659 z tezakoftorem (VX-661) i iwakaftorem (Kalydeco) wykazały większą skuteczność i skuteczność w przywracaniu funkcji transbłonowych CFTR. Mechanizm działania podobnie jak u tezakaftoru, polega na przeniesieniu wadliwego białka CFTR do właściwego miejsca na powierzchni komórki.
VX-152 jest korektorem trzeciej generacji opracowanym przez firmę Vertex Phamaceuticals. Mechanizm działania podobnie jak u tezafaktoru i VX-659, polega na przeniesieniu wadliwego białka CFTR do właściwego miejsca na powierzchni komórki.
Dane z badań klinicznych fazy I i II wykazały, że takie potrójne kombinacje poprawiają czynność płuc u pacjentów z mukowiscydozą. Schematy terapii potrójnej mogą potencjalnie leczyć chorych na mukowiscydozę, u których występują mutacje, które nie odpowiadają na leczenie tezakaftorem w połączeniu z iwakaftorem.
Wszystkie trzy testowane kombinacje były ogólnie dobrze tolerowane, przy czym większość działań niepożądanych miała nasilenie łagodne do umiarkowanego.
Dane z trwających badań klinicznych fazy II są spodziewane na początku 2018 roku. Vertex przyśpieszył również przygotowania do fazy III dwóch potrójnych kombinacji korektorów CFTR, badania zaplanowane są na 2018 rok.
