Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna AAOP jest stanem charakteryzującym się przesadną odpowiedzią układu immunologicznego na grzyb z rodzaju Aspergillus (najczęściej kropidlaka Aspergillus fumigatus, ale też Scedosporium apiospermum, Aspergillus terreus oraz mniej popularne grzyby: Aspergillus flavus, Aspergillus nidulans, Exophilia dermatitidis, Scedosporium prolificans, Penicillium emersonii i Acrophialophora fusispora). Taka reakcja powstaje najczęściej u pacjentów z astmą lub mukowiscydozą.
Zarodniki kropidlaków Aspergillus są wszechobecne w glebie, szczególnie często w rozkładającej się materii organicznej. U zdrowych osób zarodniki tych grzybów dostają się do płuc podczas wdechu i zostają usunięte wraz ze śluzem. Taki mechanizm oczyszczania dróg oddechowych stanowi efektywną obronę przeciwko wdychanym czynnikom szkodliwym, takim jak zarodniki grzybów. Jednak w przypadku mukowiscydozy dochodzi do zaburzeń tego mechanizmu i gromadzenia się śluzu, a wraz z nim zarodników Aspergillus.
U chorych na mukowiscydozę częstość występowania AAOP waha się w granicach 8%-10%. Najczęściej do zaostrzeń dochodzi jesienią i zimą.
Głównymi objawami są nacieki zapalne ścian oskrzeli (składające się z granulocytów kwasochłonnych), przerost warstwy mięśniowej oskrzeli, pogrubienie błony podstawnej oskrzeli, zwiększenie wydzielania śluzu oraz tworzenie się czopów śluzowo-ropnych w oskrzelach. U części chorych dochodzi też różnych innych zmian w obrębie oskrzeli i oskrzelików.
Kolonizacja dróg oddechowych przez kropidlaki Aspergillus wywołuje odpowiedź immunologiczną chorego, co prowadzi do nasilenia skurczu oskrzeli, obrzęku błony śluzowej i eozynofilii (a ta w konsekwencji do uszkodzeń w oskrzelach i oskrzelikach).
W jednym z przeprowadzonych przez naukowców badań powietrza i powierzchni domowych u sześciu chorych na mukowiscydozę, duże stężenie grzyba S. apiosporium odnotowano w 36 z 55 przebadanych roślinach doniczkowych (w doniczce, w glebie).
Intensywność i czas ekspozycji źródeł środowiskowych grzybów nitkowatych może zwiększać ryzyko ich nabycia przez osoby z mukowiscydozą. Jednak bez dokładniejszych badań genetycznych, ta zależność pozostaje na ten moment jeszcze niepotwierdzona. Najlepiej unikać niepotrzebnej ekspozycji i ograniczyć prace ogrodnicze, zwłaszcza kontakt z glebą.
Zobacz także:
- Burkholderia cepacia complex (BCC) w mukowiscydozie
- Gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), MRSA w mukowiscydozie
- Jak czytać wyniki badań mikrobiologicznych
- Źródła zakażeń u chorych na mukowiscydozę – pozaszpitalne nabycie od osób bez mukowiscydozy
- Źródła zakażeń u chorych na mukowiscydozę – zwierzęta domowe, gospodarskie
fot. Ginger Chew, Sc.D.; Lisa Marianni, R.N., M.B.A
