Nie ma bardziej gorącego tematu na NOWY ROK, niż POSTANOWIENIA NOWOROCZNE.
Robicie? Śmiało dajcie znać w komentarzach.
Po co o to pytam i o tym piszę?
Otóż czas powiedzieć o tym otwarcie i szczerze, że większość POSTANOWIEŃ NOWOROCZNYCH zdana jest na porażkę.. dlaczego?
Ponieważ są to postanowienia (często podejmowane pod wpływem euforii, czy też mniej miłych emocji, takich jak naciski oraz presja z zewnątrz, niezadowolenie, kompleksy), a nie REALNE CELE J
Stąd też na wstępie możecie wyczuć moje podejście do danego tematu, ponieważ oczywiście warto PLANOWAĆ I STAWIAĆ SOBIE CELE – REALNE CELE 🙂
Ok to teraz zapytacie o co chodzi z tą realnością i planowaniem?
Wyznaczając je sobie należy wziąć pod uwagę nasze ZASOBY ORAZ MOŻLIWOŚCI.. ponieważ świetnie brzmią DEKLARACJE POD SZYLDEM NOWY ROK – NOWY JA:
1. Nie będę jeść słodyczy
2. Schudnę 30 kg
3. Będę regularnie poświęcać czas na gotowanie, ćwiczenia
4. Będę mniej pracować
5. Poświęcę więcej czasu sobie i bliskim
6. Będę bardziej zorganizowany
Ok to tylko kilka przykładów, na pewno znacie ich znacznie więcej .. co w nich złego? Nic poza tym, że nie mają w sobie nic konkretnie określającego możliwość ich wykonania oraz planu działania.
Oczywiście wszystko brzmi świetnie, ale bez określenia, jak to zrobimy będzie świetnie wyglądać na papierze oraz działać może przez około 2-3 tygodnie (potem wkradną się problemy dnia codziennego, frustracja, zmęczenie, brak planu zaradczego i finalnie wyrzucenie postanowień do kosza).
Dobrze to teraz ciut tematu psychologii, który pozwoli nam łatwiej się zorganizować i faktycznie osiągnąć to co zaplanowaliśmy.
Pamiętajcie bardziej warty będzie JEDEN REALNY CEL, NIŻ 20 POSTANOWIEŃ BEZ POKRYCIA, PONIEWAŻ WSZYSCY JE ROBIĄ .. I WSZYSCY SZYBKO JE KOŃCZĄ 😃
Dobrze to teraz przedstawię Wam dwie metody, z których możecie skorzystać, jeżeli chcecie NAPRAWDĘ COŚ „ZDZIAŁAĆ” Z NOWYM ROKIEM.
Oto przedstawiam Wam:
METODĘ SMART ORAZ SMARTER, CZYLI 7 ZASAD FORMUŁOWANIA CELÓW!
Metoda SMART to jedna z najpopularniejszych metod PLANOWANIA – jest prosta, łatwa do zapamiętania i wykorzystania, jednak bardzo ciekawym i mniej znanym uzupełnieniem jest METODA SMARTER – wychodzi na to, że można jeszcze lepiej i szybciej 😃 Dobrze to teraz czas na rozwinięcie tych magicznych nazw 😃
SMART (z ang. „sprytny”) dostarcza nam 5 prostych oraz zwięzłych wskazówek dotyczących tego, jak dobrze formułować CELE, aby ich realizacja była prosta i bardziej efektywna. Jej nazwa to pochodzący od pięciu angielskich słów akronim (mamy też naszą polską wersję RUMAK).
Zacznijmy jednak od tej bazowej 🙂
S – PECIFIC
M – EASURABLE
A – TTAINABLE
R – ELEVANT
T – IME – BOUND
Wersja ciut bardziej „spolszczona” to:
S – PRECYZOWANY
M – IERZALNY
A – TRAKCYJNY
R – ALISTYCZNY
T – ERMINOWY
Zaś nasz jeszcze bardziej „polski” RUMAK:
R – EALNY
U – MIEJSCOWIONY W CZASIE
M – IERZALNY
A – TRAKCYJNY
K – ONKRETNY CZASOWO
Niezależnie jaką wersje wybierzecie – przekaz już znacie. Teraz pokrótce omówimy każdy etap i przejdziemy do naszego rozwinięcia pod postacią METODY SMARTER 😃
Pierwsze założenie to precyzyjność sformułowania oraz tego, aby cel był realny.
Przykłady: „Podszlifuję angielski” – ok, ale jak? Co dokładnie zrobisz?
„Schudnę!” – ok ile, w jakim czasie, jak to zrobisz?
„Będę dbał o zdrowie” – dobrze, jak to zrobisz? Jak to sobie wyobrażasz? Jaki to ma dać Ci efekt?
Tu dochodzimy do punktu, gdzie warto sobie rozłożyć cel na czynniki pierwsze i doprecyzować drogę do jego osiągnięcia.
Przykład angielskiego to określenie jego realizacji poprzez zdobycie certyfikatu, czy też płynność w rozmowie, którą można będzie zweryfikować, ponieważ tylko wtedy będziecie wiedzieć, czy się Wam powiodło.
Temat żywieniowy – odchudzanie – tu warto sprecyzować czas działania (ile chcesz schudnąć, czy też przytyć lub kiedy jest to inna kwestia dotycząca żywienia, masy ciała – ile i w jakim czasie chcesz to zrealizować – tu już warto myśleć, jak to zrobimy, co nam pozwoli określić, czy się udało lub czy zbliżamy się do realizacji założeń :)).
Tu płynnie przechodzimy do drugiego punktu, gdzie cel musi podlegać Twojej kontroli – musisz więc wiedzieć, czy postępy są dla Ciebie zadawalające, więc jednocześnie cel musi być realny w wykonaniu, przykład:
Schudnę 20 kg w 2 tygodnie to mało realny cel i nikomu tego na pewno nie polecam, jednak jeśli spojrzysz realnie na sytuacje, możliwości i założysz .. schudnę 20 kg w 6 miesięcy to jest to już bardziej realna wizja, chociaż zawsze powinno się założyć, że coś może dany proces zaburzyć. To też warto już przy planowaniu mieć na uwadze 🙂
Czas na kolejny punkt, czyli CEL MUSI BYĆ OSIĄGALNY (ATTAINABLE) – tu po części wracamy do tematu naszych możliwości i zasobów, ponieważ założenia dotyczące zdrowia zakładają górnolotne wizje:
-Będę jeść regularnie
-Porzucam jedzenie słodyczy
-Codzienne inne posiłki
-Co drugi dzień będę bardziej aktywny
Wszystko to wspaniale brzmi, ale w praktyce może się okazać, że taka ilość narzuconych zadań szybko „odbije nam się czkawką” i po 2-3 tygodniach zaczniemy je „ucinać” wracając do punktu wyjścia (lub jeszcze gorzej). Jeżeli dotychczas Twoim popisowym daniem były kanapki z jajkiem to nie wysyłaj już zgłoszenia do MASTECHEFA, czy też jeżeli obecnie więcej czasu spędzałeś na kanapie to nie ubieraj już butów do biegania.
Zacznij od stopniowego planowania możliwych zmian, czyli jeżeli chcesz urozmaicić swoje odżywianie to przejrzyj kilka stron z przepisami i zastosuj dwa, trzy wybrane w tygodniu. Jeśli Ci się uda zwiększaj ich ilość.
W temacie aktywności zacznij od ustalenia 2-3 dni w tygodniu kiedy wyjdziesz na spacer, potem w miarę realnych możliwości możesz wykorzystać kije i urozmaicić swoje spacery, szybkie marsze (lub inne ćwiczenia, jeżeli stan zdrowia Ci na to pozwala). Zastanów się od razu ile REALNIE JESTEŚ W STANIE POŚWIĘCIĆ TEMU CZASU – TO WIELE UŁATWI i zapobiegnie frustracji spowodowanej niepowodzeniem 🙂
Oczywiście nie zamierzam ujmować Wam motywacji, jeśli macie realne możliwości to jak najbardziej działajcie J
Dobrze kolejny punkt to ISTOTNOŚĆ podjętego CELU (RELEVANT – ang. Istotny)
Tu temat jest o tyle istotny, że aby dany cel został zrealizowany i był kontynuowany to musi mieć dla Nas wartość, jednak musi być on NASZ – nie cioci Krysi, babci Zosi, czy wujka Zenka, którzy wytknęli Nam coś narzucając konieczność zmiany, działania. Warto tą zasadą kierować się nie tylko przy realizacji celu, ale zawsze w życiu. To, czy wytrwamy w narzuconym sobie działaniu będzie mocno uzależnione od siły i chęci jego osiągnięcia, stąd ten punkt jest takim ważnym.
Praktyka?
Nie ucz się trzeciego języka, bo tak mama powiedziała, że to dobrze będzie „wyglądać w papierach” lub nie idź na kurs tańca, bo Aneta i Marysia się zapisały – idź na kurs tańca lub do szkoły językowej jeżeli TY CZUJESZ TAKĄ POTRZEBĘ I KORZYŚĆ Z JEJ REALIZACJI. Oczywiście ktoś może Cię ukierunkować, ale to TY musisz naprawdę danej rzeczy chcieć, aby jej realizacja się powiodła, a i satysfakcja była większa 🙂
Dobrze to teraz kolej na ostatni punkt tego SPRYTNEGO programu, czyli określenie i umiejscowienie naszego celu w czasie – TIME – BOUND (ang. określony w czasie).
Tu nie potrzeba Sherlocka, aby wytłumaczyć zasadność danego punktu. Ten temat już przeplatał się wcześniej, podczas realności działania i rozkładania działania na mniejsze czynniki (to zdecydowanie pomocne, gdy ciężko nam oszacować czas realnej realizacji zadania). Nie chodzi tu o określenie daty i godziny wraz z minutami i sekundami, ale oszacowanie realnego czasu na wykonanie, ponieważ to pozwala utrzymać motywacje do działania, być zorganizowanym oraz nie dać się „prokrastynacji”, czyli przysłowiowemu „odkładaniu na później”. Oczywiście możesz określić „margines bezpieczeństwa” pozwalające na weryfikacje danego planu, jednak bez nadmiernego nadużywania tej małej „poduszki bezpieczeństwa”.
No dobrze przebrnęliśmy przez SMART’A TO TERAZ CZAS NA JESZCZE SZYBSZEGO ZAWODNIKA – METODA SMARTER!
To w zasadzie nadal ta sama METODA rozwinięta o dwa punkty:
E – XCITING (ang. ekscytujący)
R – ECORDED (ang. zapisany)
To teraz słów kilka w temacie dodatkowego rozwinięcia – nasz cel powinien wzbudzać w nas emocje, więc po części pokrywa się z tym o czym już wspominałam wcześniej (musi być dla nas ważny), ale właśnie dodatkowe emocje pozwolą nam w realizacji jego założeń zwłaszcza w przypadku pojawiających się trudności. Warto też aby stanowił wyzwanie, ponieważ kiedy jest dla nas interesujący (nie nudny, czy zbyt łatwy) to mamy większą chęć do działania. Oczywiście wszystko w miarę możliwości (omawianych zasobów).
Ok to teraz OSTATNI PUNKT – czyli ZAPIS! Czy słyszeliście, że to, co zapisane zyskuje na mocy i wydźwięku?
Istnieje taka zależność, że zapisanie oraz odpowiednie ujęcie w słowa czyni daną rzecz BARDZIEJ RZECZYWISTĄ ORAZ KONKRETNĄ (daje też możliwość powrotu, podczas trudności w podjętych działaniach).
Tu warto też uwzględnić jasne i proste zadania (można też dodać korzyści osiągnięte po jego realizacji – będą stanowiły pomocną motywację, podczas pojawiających się trudności w całym procesie działania), których „odhaczanie” zbliży nas do realizacji naszego GŁÓWNEGO CELU.
Podsumowując jeżeli chcesz osiągać więcej i być SUPER SPRYTNY to spróbuj metody SMART.. A NAWET SMARTER, by być jeszcze WIĘKSZYM SPRYCIARZEM W DZIAŁANIU. Tu jednak chcę zaznaczyć najważniejszą i kluczową KWESTIĘ – DZIAŁAJ TAK, ABY BYĆ ZADOWOLONYM, więc jeśli nie chcesz tworzyć, wymyślać POSTANOWIEŃ – A RACZEJ CELÓW – TO PO PROSTU TEGO NIE RÓB! WSZYSTKO, CO ROBICIE, RÓBCIE DLA SIEBIE – W PEŁNI ŚWIADOMI DZIAŁANIA, SWOICH POTRZEB ORAZ MOŻLIWOŚCI!
Tymczasem życzę Wam, aby Nowy Rok był lepszym, pełnym możliwości do działania oraz realizacji WASZYCH CELÓW, A NIE POSTANOWIEŃ (JEŚLI TYLKO ICH POTRZEBUJECIE) 😃
Wasz zawsze w gotowości do działania Dietetyk Izabela Dudzik
P.S. W załączniku podrzucam Wam gotowy materiał do pracy, czyli kartę pracy będącą małym planerem, więc niech moc będzie z Wami !
Źródła:
Janasz K, Wiśniewska J. (2014), Efektywne zarządzanie projektami, Difin, Warszawa
Blanchard K. (2014), “Przywództwo wyższego stopnia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
https://www.projectsmart.co.uk/brief-history-of-smart…
Kaczor K, “Jak wyznaczać i osiągać cele metodą SMART”
https://psychologiaprzygody.pl/metoda-smart/
