Naukowcy potwierdzili, że u dzieci i dorosłych leczonych niektórymi doustnymi antybiotykami istnieje znacznie wyższe ryzyko rozwoju kamieni nerkowych i kamicy. Po raz pierwszy leki te zostały powiązane z ryzykiem kamicy nerkowej.
„Częstość występowania kamieni nerkowych wzrosła o 70 procent w ciągu ostatnich 30 lat, a szczególnie intensywny wzrost odnotowano u młodzieży i młodych kobiet”, powiedział Gregory E. Tasian, urolog pediatryczny ze Szpitala Dziecięcego w Filadelfii. Jak zauważył, kamienie nerkowe były wcześniej rzadkością u dzieci.
Współautor badania, dr Michelle Denburg, nefrolog dziecięcy ze Szpitala Dziecięcego w Filadelfii, dodał: “Przyczyny tego wzrostu są nieznane, ale nasze odkrycia sugerują, że antybiotyki doustne odgrywają ważną rolę, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że dzieciom przepisuje się antybiotyki w częściej niż dorosłym.”
Naukowcy opublikowali wyniki badania w czasopiśmie naukowym Journal of the American Society of Nefrology.
Zespół badawczy korzystał z elektronicznej dokumentacji zdrowia Wielkiej Brytanii, obejmującej 13 milionów dorosłych i dzieci w latach 1994-2015. Zespół przeanalizował wcześniejszą ekspozycję na antybiotyki dla prawie 26 tysięcy pacjentów z kamicą nerkową, w porównaniu do niemal 260 000 osób z grupy kontrolnej.
Naukowcy odkryli, że pięć klas doustnych antybiotyków wiązało się z rozpoznaniem kamicy nerkowej. Były to: sulfonamidy, cefalosporyny, fluorochinolony, nitrofurantoina i penicyliny o szerokim spektrum działania. Po uwzględnieniu wieku, płci, rasy, przebytych infekcji dróg moczowych, innych leków i innych schorzeń okazało się, że pacjenci, którzy otrzymywali antybiotyki sulfonamidowe byli ponad dwa razy bardziej narażeni na ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych; w przypadku penicylin o szerokim spektrum działania ryzyko wystąpienia kamieni było o 27% wyższe niż w grupie kontrolnej.
Największe ryzyko kamicy nerkowej związane z zażywaniem antybiotyków doustnych występowały u dzieci i młodzieży. Ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych zmniejszyło się z upływem czasu, ale pozostało podwyższone kilka lat po zastosowaniu antybiotyków.
Wcześniejsze badania dowiodły, że antybiotyki zmieniają skład ludzkiego mikrobiomu – społeczności drobnoustrojów w ciele. Zakłócenia w mikrobiomie jelitowym i moczowym były związane z występowaniem kamieni nerkowych, ale żadne wcześniejsze badania nie wykazały związku pomiędzy stosowaniem antybiotyków a kamieniami.
Doktor Tasian zwrócił uwagę, że inni badacze stwierdzili, że około 30 procent antybiotyków przepisanych podczas wizyt w gabinetach lekarskich jest nieodpowiednich, a dzieci otrzymują więcej antybiotyków niż jakakolwiek inna grupa wiekowa, więc nowe odkrycia potwierdzają potrzebę zachowania przez klinicystów ostrożności przy przepisywaniu antybiotyków.
Naukowcy kontynuują badania nad mikrobiomem dzieci i nastolatków z kamicą nerkową.