Czy mukowiscydoza wpływa na dojrzewanie dzieci, czy wpływa na wiek pojawienia się pierwszej miesiączki u dziewczynek?
Pierwsza menstruacja (miesiączka, krwawienie miesięczne) u dziewcząt w Polsce najczęściej pojawia się między 11. a 16. rokiem życia. Przyjmuje się, że statystycznie jest to wiek 12 lat. Wiek pierwszej miesiączki ciągle się obniża i jest to tendencja światowa. W efekcie coraz częściej miesiączka pojawia się nawet u ośmiolatek.
Kiedy pierwsza miesiączka u dziewczynek chorych na mukowiscydozę? Czy są różnice?
Naukowcy uważają, że u chorych na mukowiscydozę występuje opóźnienie wieku dojrzewania. Dane epidemiologiczne wskazują, że u dużej części dziewczynek dochodzi do takiego opóźnienia i przesunięcia wieku pierwszej miesiączki. Potwierdzają to liczne badania naukowe w Polsce i na świecie. Pierwsza miesiączka pojawia się u chorych dziewcząt z mukowiscydozą zazwyczaj dopiero po 14. roku życia (oczywiście nie oznacza to, że każda dziewczynka z mukowiscydozą będzie miała w tym wieku pierwszy okres, to matematycznie, statystycznie uśredniony wiek, w grupie dziewcząt z mukowiscydozą będą też takie w wieku 12-13 lat, jak i starsze 15-16 lat, rzadko nawet w wieku 9-10 lat).
Dlaczego dochodzi do opóźnienia wieku dojrzewania i przesunięcia wieku pierwszej miesiączki?
Różne wyniki badań naukowych wskazują, że mutacja genu CFTR powoduje zaburzenie wydzielania gonadoliberyny w podwzgórzu (luliberyna, GnRH – z ang. gonadotropin-releasing hormone, “hormon uwalniający gonadotropinę”, LHRH – z ang. luteinizing-hormone-releasing hormone, “hormon uwalniający hormon luteinizujący”). Takie zaburzenia powodują opóźnienie wieku dojrzewania. Amerykańskie badania naukowe wskazywały też na duże różnice w wieku pierwszej miesiączki, w zależności od zestawu mutacji CFTR.
Czy jest różnica u dziewczynek chorych na astmę i cukrzycę?
Naukowcy szacują, że u ponad 10% dzieci dotkniętych astmą dochodzi do opóźnienia okresu dojrzewania. Jednak pozostała grupa dzieci nie różni się wiekiem dojrzewania od grupy zdrowych rówieśników. Bardzo podobne wyniki są u dzieci dotkniętych cukrzycą, u niewielkiej części dochodzi do opóźnienia okresu dojrzewania. Lecz są to zwykle nie wielkie opóźnienia.
Bibliografia i źródła:
- Szilágyi-Pągowska I.: Rozwój somatyczny dzieci i młodzieży z astmą oskrzelową. Med. Wieku. Rozwoj.
- Wioleta Umławska, Monika Krzyżanowska: Przebieg dojrzewania płciowego w wybranych schorzeniach przewlekłych (Pediatric Endocrinology, Diabetology and Metabolism 2009)
- Sadowska L., Lewandowska J., Waliszko A. i wsp.: Ocena rozwoju i dojrzewania płciowego dzieci chorych na dychawicę oskrzelową z terenu Dolnego Śląska na podstawie wieloletnich
obserwacji. Ped. Pol. - Neinstein L.S., Stewart D., Wang C.I. i wsp.: Menstrual dysfunction in cystic fibrosis. J. Adolesc. Health Care 13. Johannesson M., Gottlieb C., Hjelte L.: Delayed puberty in girls with cystic fibrosis despite good clinical status. Pediatrics
- Byard P.J.: The adolescent growth spurt in children with cystic fibrosis. Ann. Hum. Biol.
- Haeusler G., Frisch H., Waldhor T. i wsp.: Perspectives of longitudinal growth in cystic fibrosis from birth to adult age. Eur. J. Pediatr.
- Grabowska J., Łuczak B.: Rozwój biologiczny dzieci i młodzieży chorych na mukowiscydozę. [w:] Antropologia a medycyna i promocja zdrowia. (red. A. Mulinowski, H. Stolarczy. T. 3.
Wydawnictwo UŁ, Łódź - Johannesson M., Carlson M., Bergsten Brucefors A. i wsp.: Cystic fibrosis trough a female perspective: Psychosocial issues and information concerning puberty and motherhood. Patient.
Educat. Counseling
