Mukowiscydoza (CF) to choroba wieloukładowa, w której głównym źródłem chorobowości są płuca. Jednakże, postępy w terapii, w tym zastosowanie wysoko efektywnych modulatorów CFTR, wydłużyły życie pacjentów, ujawniając narastające powikłania, takie jak przewlekła choroba nerek (CKD). Badanie opublikowane w Journal of Cystic Fibrosis dostarcza nowych danych na temat powiązań między funkcją płuc a uszkodzeniami nerek w CF.
Główne wnioski badania
- Wczesne markery uszkodzenia nerek:
- Pacjenci z CF wykazują podwyższone stężenia białka całkowitego w moczu, przy czym zwiększenie to nie wynikało z albuminurii, ale z obecności markerów uszkodzenia cewek nerkowych, takich jak KIM-1, cystatyna C czy NGAL.
- Zmiany te były widoczne, zanim doszło do spadku wskaźnika przesączania kłębuszkowego (eGFR).
- Związek z funkcją płuc:
- Wyższe stężenie KIM-1 w moczu korelowało z gorszą wydolnością oddechową (%FEV1).
- Zależność była szczególnie widoczna u pacjentów z przewlekłą infekcją Pseudomonas aeruginosa.
- Rola neutrofili:
- Markery aktywacji neutrofili, takie jak kalprotektyna i pułapki zewnątrzkomórkowe neutrofili (NETs), były powiązane z wyższymi stężeniami markerów uszkodzenia nerek.
- Obecność neutrofili w moczu korelowała odwrotnie z funkcją płuc.
- Wpływ terapii i cukrzycy związanej z CF (CFRD):
- Terapia aminoglikozydami zwiększała stężenie markerów uszkodzenia cewek nerkowych, jednak nie była jedynym czynnikiem odpowiedzialnym za te zmiany.
- CFRD wiązała się z wyższym poziomem VCAM-1 w moczu, wskazując na potencjalne zaburzenia funkcji śródbłonka.
Mechanizm uszkodzenia nerek w CF
Badanie wskazuje na możliwy mechanizm, w którym przewlekłe zapalenie i infekcja płucna przyczyniają się do uszkodzenia nerek poprzez aktywację neutrofili i odpowiedzi zapalnej. Neutrofile, które migrują do innych narządów, mogą wywoływać miejscowe uszkodzenia tkanki nerkowej. Ponadto, wady w funkcjonowaniu CFTR w nerkach mogą prowadzić do akumulacji białek w moczu i dalszych zaburzeń.
Zidentyfikowanie wczesnych markerów uszkodzenia nerek pozwala na monitorowanie pacjentów z CF pod kątem ryzyka CKD jeszcze przed znaczącym spadkiem eGFR. Wyniki sugerują również potrzebę kompleksowego podejścia terapeutycznego uwzględniającego zarówno płuca, jak i nerki.
Źródło: Journal of Cystic Fibrosis („Lung-kidney axis in cystic fibrosis: Early urinary markers of kidney injury correlate with neutrophil activation and worse lung function”)
DOI: 10.1016/j.jcf.2024.12.007
