Zbiórką publiczną jest zbieranie gotówki lub darów rzeczowych w przestrzeni publicznej – np. do skarbon, puszek, wózków, koszyków. Charakterystyczna dla zbiórek publicznych jest anonimowość bo ciężko ustalić kto dokładnie i jaką kwotę “wrzucił” przykładowo do puszki. Dlaczego tak ważne jest, czy nasza zbiórka jest zbiórką publiczną? Zbiórki publiczne podlegają bezpłatnej rejestracji (musimy tez sporządzić sprawozdanie).
Przykłady zbiórek publicznych
Zbiórką publiczną jest zawsze zbieranie gotówki i/lub darów rzeczowych w miejscach publicznych, np:
- kwestowanie (zbieranie do puszek, skarbon) na ulicach, skwerach, placach, w parkach, na przystankach komunikacji, stacjach kolejowych,
- kwestowanie na cmentarzach i wokół nich,
- kwestowanie w sklepach ogólnodostępnych, supermarketach, hipermarketach,w galeriach handlowych,
- domokrążne zbieranie od domu do domu, na klatkach schodowych bloków, w mieszkaniach nieznanych osób.
Co nie jest zbiórką publiczną? Zbieranie pieniędzy droga elektroniczną – Facebook, bazarki internetowe, aukcje internetowe, portale crowdfundingowe
Zbiórką publiczną nie są zbiórki prowadzone drogą elektroniczną, jeżeli przekazywanie datków jest rejestrowane w postaci przelewu bankowego albo wpłaty za pomocą SMSa.
- Zbieranie pieniędzy na stronach www, blogach, fanpejdzach za pośrednictwem przelewów, szybkich wpłat (bramek płatności online typu PayU) lub smsów nie jest zbiórką publiczną,
- Zbieranie pieniędzy za pośrednictwem platform crowdfundingowych (np. siepomaga) nie jest zbiórką publiczną,
- Zbieranie pieniędzy za pośrednictwem Facebooka z poziomu nowej usługi “Przekaż datek”, “Utwórz zbiórkę” nie jest zbiórką publiczną,
- Apelowanie o wpłaty na konto bankowe (prywatne chorego, rodziny czy na konto bankowe stowarzyszenia fundacji) za pośrednictwem prasy, mediów tradycyjnych i elektronicznych, maili oraz w reklamach nie jest zbiórką publiczną,
Czy zbiórką publiczną jest zbiórka w szkole, na uczelni, w zakładzie pracy?
Jeżeli zbiórka na terenie szkoły, uczelni czy zakładu pracy dotyczy wyłącznie osób tam uczących się i/lub pracujących to nie jest to zbiórka publiczna i nie wymaga rejestracji. Jeżeli zbiórka na terenie szkoły, uczelni czy zakładu pracy będzie dotyczyła także osób z poza tych jednostek, przykładowo w szkole będzie organizowany konkurs sportowy lub festyn podczas którego będą uczestniczyć osoby nie uczące się lub pracujące w tej szkole, to będzie to zbiórka publiczna, podlegająca rejestracji.
Kto może prowadzić zbiórkę publiczną?
W celu podniesienia wiarygodności zbiórek publicznych, ustawodawca ograniczył możliwość prowadzenia zbiórek publicznych wyłącznie dla poniższych podmiotów:
- komitet społeczny (powołany przez co najmniej trzy osoby),
- organizacje charytatywne, fundacje, stowarzyszenia,
- związki zawodowe, organizacje pracodawców, spółdzielnie socjalne,
- organizacje kościelne i wyznaniowe.
Czy zbiórkę publiczną na rzecz osoby chorej muszę prowadzić za pośrednictwem stowarzyszenia lub fundacji? NIE!
Zbiórkę publiczną może poprowadzić także komitet społeczny, składający się np. z rodziny chorego. W takim przypadku zebrane pieniądze trafią bezpośrednio do komitetu społecznego, czyli rodziny chorego.
Czy chory albo rodzic może samodzielnie zbierać pieniądze, prowadzić zbiórkę publiczną w swoim imieniu?
Ustawodawca ograniczył możliwość prowadzenia własnej zbiórki publicznej przez jedną osobę. Ale zbiórkę publiczną może prowadzić komitet społeczny składający się z 3 niekaranych osób mające pełną zdolność do czynności prawnych. Taki komitet społeczny przykładowo może założyć pełnoletni chory na mukowiscydozę wraz z dwójką swoich rodziców albo rodzice chorego na mukowiscydozę dziecka wraz z trzecią pełnoletnią osobą. Ważne jest aby komitet składał się z trzech osób.
Jak założyć komitet społeczny?
Komitet społeczny założony do przeprowadzenia zbiórki publicznej musi składać się z minimum 3 osób, posiadających pełną zdolność do czynności prawnych oraz niekaranych za popełnienie przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe.
Założyciele komitetu społecznego (np. rodzice i rodzina, koledzy) przygotowują akt założycielski (nie musi być podpisywany u notariusza, więc nie wiąże się z żadnymi kosztami), w którym określają cel powołania komitetu, wskazują adres do korespondencji, oraz dane osoby, którą upoważniają do reprezentowania komitetu.
Wzór aktu utworzenia komitetu społecznego.
Akt założycielski oraz zgłoszenie zbiórki publicznej przesyła się droga elektroniczną za pośrednictwem rządowego serwisu http://www.zbiorki.gov.pl (w serwisie dostępne jest zgłoszenie do wydrukowania i wysłania tradycyjną pocztą).
Jaka fundacja lub stowarzyszenie może prowadzić zbiórkę publiczną na rzecz chorego z mukowiscydozą?
Ustawodawca nie definiuje jaka fundacja lub stowarzyszenie może prowadzić zbiórkę publiczną na rzecz chorego z mukowiscydozą. Oznacza to tyle, że każda fundacja i stowarzyszenie (o ile jej statut pozwala pomagać chory, niepełnosprawnym) może zgłosić w i prowadzić zbiórkę publiczną na rzecz chorego z mukowiscydozą. W Polsce jest tysiące fundacji i stowarzyszeń, które mogą pomóc nam w zorganizowaniu zbiórki publicznej na rzecz chorego z mukowiscydozą.
Jak wybrać fundację lub stowarzyszenie do pomocy w zorganizowaniu zbiórki publicznej?
Po pierwsze kierować się rozsądkiem, a nie sloganami reklamowymi. W Polsce działa ponad 20 tysięcy fundacji i ponad 100 tysięcy stowarzyszeń, większość z nich może nam pomóc w zorganizowaniu zbiórki publicznej.
Błędem jest kierowanie się wyłącznie hasłami typu “największa, najstarsza, najaktywniejsza” itd… W zbiórce publicznej zwykle nie chodzi wyłącznie o “wielkość” organizatora, a o jakość przeprowadzonej zbiórki, zaangażowanie pracowników i wolontariuszy, pomoc lokalną w zorganizowaniu zbiórki.
Przeglądając doniesienia medialne na temat zbiórek widać, że nawet bardzo małe, lokalne stowarzyszenia i fundacje są w stanie zorganizować gigantyczne zbiórki publiczne na rzecz chorych z mukowiscydozą. Wynika to z dużego zaangażowania i znajomości lokalnej społeczności.
