W przypadku pacjentów z chorobami pulmonologicznymi, wybór pomiędzy ustnikiem a maską do nebulizacji leków oraz z urządzeniami typu PEP (Positive Expiratory Pressure) zależy od kilku czynników, takich jak wiek pacjenta, rodzaj choroby, stopień nasilenia objawów i zalecenia specjalisty.
Ustnik w nebulizacji
Ustnik zapewnia wyższą dawkę leku dostarczaną do płuc. Gdy pacjent używa ustnika, lek jest dostarczany bezpośrednio do ust i następnie do dróg oddechowych, co zwiększa ilość leku docierającego do płuc. W przypadku maski, lek jest również rozpylany w powietrzu wewnątrz maski, co może prowadzić do większych strat leku na drodze do płuc pacjenta. Ponadto, maski mogą również powodować, że część leku osiada na twarzy pacjenta oraz w górnych drogach oddechowych, co również zmniejsza ilość leku docierającego do głębszych partii płuc.
Wydajność ustnika może być jednak obniżona, jeśli pacjent nie jest w stanie utrzymać szczelności ust wokół ustnika lub ma trudności z współpracą podczas nebulizacji. W takich przypadkach, maska może być bardziej odpowiednia, nawet jeśli jej ogólna wydajność może być niższa.
W przypadku pacjentów z mukowiscydozą zaleca się stosowanie ustnika już po ukończeniu 3 roku życia. Maska ściśle przylegająca do twarzy zalecana jest jedynie niemowlętom i dzieciom do ukończenia 3 roku życia oraz pacjentom niewspółpracującym.
Maska w nebulizacja
Maska jest zalecana niemowlętom i małym dzieciom, pacjentom z ograniczoną zdolnością współpracy lub z trudnościami w utrzymaniu szczelności ust wokół ustnika.
Może być wygodniejsza dla niektórych pacjentów, szczególnie tych, którzy mają trudności z oddychaniem przez usta. Ale tak jak pisaliśmy w sekcji “Ustnik w nebulizacji”, jest dużo mniej skuteczna od ustnika. Maska może mieć też zastosowanie w przypadku górnych dróg oddechowych.
Urządzenia typu PEP, OPEP
W przypadku urządzeń typu PEP, ustnik jest najczęściej preferowany, ponieważ wymaga od pacjenta wykonywania kontrolowanego wydechu przez ustnik, aby wygenerować odpowiednie ciśnienie w drogach oddechowych. Maseczka może być jednak użyta w przypadku małych dzieci lub pacjentów, którzy mają trudności z utrzymaniem szczelności ust wokół ustnika do ćwiczeń, do wprowadzania techniki PEP.
Od kilku lat obserwuje się tendencję do szybszego wprowadzania urządzeń PEP u pacjentów pulmonologicznych, np. z mukowiscydozą. Maska ułatwia pierwszy etap nauki pracy z urządzeniami PEP, szczególnie u młodszych dzieci, które mogą mieć trudności z utrzymaniem ustnika w ustach lub
zrozumieniem, jak używać ustnika. Warto jednak pamiętać, że nauka techniki PEP z użyciem maski może być mniej efektywna niż z użyciem ustnika ze względu na potencjalne straty ciśnienia powietrza. Dlatego ważne jest, aby wspólnie z lekarzem lub fizjoterapeutą oddechowym monitorować postęp dziecka i dostosować metodę nauczania w miarę potrzeb.
Ostatecznie, wybór pomiędzy ustnikiem a maseczką powinien być indywidualnie dostosowany do pacjenta, z uwzględnieniem jego potrzeb i preferencji oraz stanu zdrowia. Lekarz lub fizjoterapeuta oddechowy może pomóc w dokonaniu właściwego wyboru i instruować pacjenta, jak prawidłowo korzystać z wybranego urządzenia.