Większość osób słyszało o technologii edycji genów CRISPR/Cas9, która działa jak ukierunkowane nożyczki molekularne, aby ciąć i zastępować geny powodujące choroby genetyczne. Ale mutacje DNA to tylko część problemu; wiele chorób genetycznych jest powodowanych przez RNA.
Teraz naukowcy z Salk Institute stworzyli nowe narzędzie, które nie jest ukierunkowane na DNA, ale na RNA i wykorzystuje je do korygowania nierównowagi białek w komórkach od pacjenta z demencją. Nowe narzędzie Salk, nazwane CasRx, ma ogromny potencjał, dając naukowcom potężny sposób opracowywania nowych terapii genowych, a także badania podstawowych funkcji biologicznych. Praca ukazała się w Cell 15 marca 2018 roku.
“Rozpoczęliśmy projekt od hipotezy, że różne systemy CRISPR mogły być wyspecjalizowane w ewolucyjnym wyścigu zbrojeń między bakteriami i wirusami (fagami), potencjalnie dając im możliwość celowania w wirusowe RNA”, wyjaśnia Hannah Grey z Salk, pierwszy autor artykułu.
Zespół opracował program obliczeniowy do przeszukiwania baz DNA bakterii pod kątem charakterystycznych sygnatur systemów CRISPR: wzorców powtarzających się sekwencji DNA. W ten sposób odkryli rodzinę enzymów CRISPR ukierunkowanych na RNA i nazwali ją Cas13d.
Zespół zdał sobie sprawę, że podobnie jak w przypadku Cas9, enzymy Cas13d pochodzące z różnych gatunków bakterii różniłyby się pod względem aktywności, dlatego przeprowadzono badania w celu zidentyfikowania najlepszej wersji do zastosowania w komórkach ludzkich. Ta wersja okazała się pochodzić z bakterii jelitowej Ruminococcus flavefaciens XPD3002.
Zespół zmodyfikował genetycznie CasRx do docelowych sekwencji RNA kodujących białko tau. Umieszczono CasRx w wirusach i dostarczając je do neuronów wyhodowanych z komórek macierzystych pacjenta z FTD. FTD to inaczej, otępienie czołowo-skroniowe (ang. frontotemporal dementia), choroba neurodegeneracyjna o podłożu genetycznym. Stanowi przyczynę 8–10% przypadków demencji u ludzi.
Zastosowanie CasRx wykazywało 80-procentową skuteczność w przywracaniu poziomu białka tau do prawidłowego poziomu.
Według naukowców nowa metoda mogłaby mieć zastosowanie nie tylko w otępieniu czołowo-skroniowym, ale też w atypowej mukowiscydozie i wielu innych chorobach genetycznych.
A czy ta metoda będzie miała zastosowanie w leczeniu mukowiscydozy i kiedy w Polsce?
W Polsce, pewnie nigdy 🙁 chyba że zapłacimy sobie z własnych pieniędzy :/
Pewnie nigdy się nie doczekamy w Polsce 🙁 Kto zrefunduje? NFZ? Bez szans w tym naszym kochanym kraju 🙁 Tylko wyjazd i leczenie za granicą. Popatrzcie ile żyją ludzie z mukowiscydozą w Kanadzie, USA czy nawet w Wielkiej Brytanii a ile z mukowiscydozą w Polsce – to dramat.
Oby. Codziennie modlę się do Boga, żeby pomógł mojej wnuczce chorej na mukowiscydozę. Może Bóg chce właśnie tak pomóc chorym, rękami naukowców.