Oksfordzki projekt przyspieszy rozpoznanie astmy i POChP w gabinecie lekarza rodzinnego
Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego opracowują nowatorski test oddechowy, który może zrewolucjonizować diagnostykę astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), umożliwiając ich wcześniejsze i dokładniejsze wykrycie – nawet w warunkach pozaszpitalnych, w gabinetach lekarzy rodzinnych lub aptekach.
Projekt, realizowany przez interdyscyplinarny zespół z Wydziału Chemii Uniwersytetu Oksfordzkiego, jest finansowany przez Engineering and Physical Sciences Research Council (EPSRC) – część agencji UK Research and Innovation. Celem inicjatywy jest opracowanie prostych, tanich i łatwo dostępnych narzędzi diagnostycznych, które mogłyby być stosowane w codziennej praktyce medycznej, odciążając publiczną służbę zdrowia (NHS) i poprawiając wyniki leczenia pacjentów.
Profesor Grant Ritchie, kierownik projektu z Wydziału Chemii Uniwersytetu Oksfordzkiego, podkreśla:
„Aby skutecznie poprawić stan zdrowia płuc, musimy przejść od gaszenia pożarów w zaawansowanym stadium choroby do jej wczesnego wykrywania i leczenia, zanim dojdzie do nieodwracalnych zmian. Dzięki wsparciu EPSRC opracowujemy szybki, nieinwazyjny test oddechowy, który będzie mógł być stosowany w ośrodkach diagnostyki środowiskowej i dostarczy wyników natychmiast – co może całkowicie odmienić wczesną diagnostykę chorób płuc”.
Potrzeba zmiany w diagnostyce chorób obturacyjnych
Astma i POChP dotykają ponad pół miliarda ludzi na świecie i odpowiadają za ponad cztery miliony zgonów rocznie. W Wielkiej Brytanii choroby te szczególnie często występują wśród społeczności o niższym statusie ekonomicznym, a diagnostyka wciąż opiera się głównie na spirometrii – badaniu, które bywa trudne do wykonania dla wielu pacjentów i często nie wykrywa choroby aż do momentu wystąpienia nieodwracalnych uszkodzeń płuc.
Nowa technologia: komputerowa kardiopulmonografia (CCP)
Badacze z Oksfordu opracowali technologię zwaną computed cardiopulmonography (CCP). To zaawansowany test, który w ciągu 12 minut rejestruje szczegółowe dane o przepływie powietrza przez płuca, wykorzystując laserową analizę gazową i modelowanie komputerowe. Dzięki temu możliwe jest wychwycenie nawet subtelnych uszkodzeń, które pozostają niewidoczne w standardowej spirometrii.
Do tej pory test CCP był możliwy jedynie w warunkach szpitalnych lub badawczych – wymagał specjalistycznego sprzętu i długiej analizy danych. Nowy projekt ma na celu udoskonalenie i uproszczenie CCP, aby można go było wykorzystywać w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej, aptekach czy ośrodkach diagnostycznych.
Planowane modyfikacje obejmują skrócenie czasu trwania testu, zmniejszenie zapotrzebowania na gaz i przyspieszenie analizy danych, by pacjent mógł otrzymać wynik natychmiast po badaniu. W ramach projektu test zostanie pilotażowo wdrożony w jednym z centrów diagnostyki środowiskowej, gdzie będzie oceniana jego przydatność kliniczna i akceptacja pacjentów.
Interdyscyplinarna współpraca
Projekt łączy specjalistów z kilku jednostek Uniwersytetu Oksfordzkiego: Wydziału Chemii, Wydziału Fizjologii, Anatomii i Genetyki, Nuffield Department of Medicine, Nuffield Department of Primary Care Health Sciences, a także NIHR Oxford Biomedical Research Centre i Oxford Healthtech Research Centre (HRC).
Zespół współpracuje z brytyjską organizacją pacjencką Asthma + Lung UK, pracownikami NHS oraz osobami chorymi na astmę i POChP. Pacjenci, zwłaszcza z grup najbardziej narażonych społecznie, będą uczestniczyć w regularnych spotkaniach z badaczami, doradzając w zakresie projektu, testów i komunikacji wyników badań.
Profesor Ritchie podkreśla, że powodzenie projektu możliwe jest dzięki silnej kulturze współpracy i otwartości badawczej:
„To przedsięwzięcie pokazuje, jak multidyscyplinarne podejście – łączące naukowców, lekarzy, pacjentów i instytucje publiczne – może stworzyć praktyczne rozwiązania, które naprawdę poprawią jakość życia i wyrównają szanse zdrowotne w społeczeństwie.”
Źródło: University of Oxford, New breathing test to detect lung disease earlier, fot. stopklatak z filmu https://ccp.web.ox.ac.uk/sites/default/files/ccp/videos/media/rsc17_lung_function_measurement_1080p.mp4
