Kto może zachorować na astmę?

Astma to przewlekła choroba układu oddechowego, która może dotknąć osoby w każdym wieku – od dzieci po starszych dorosłych. Jednakże, niektóre grupy osób są bardziej narażone na rozwój astmy ze względu na czynniki genetyczne, środowiskowe i styl życia. Poniżej omówiono, kto może być szczególnie podatny na rozwój astmy.

Dzieci i młodzież

a) Wczesne życie

Astma często rozwija się w dzieciństwie, zwłaszcza u dzieci z predyspozycjami genetycznymi lub alergiami.
Dzieci z atopią (skłonnością do reakcji alergicznych), takich jak:
- Egzema (alergiczne zapalenie skóry).
- Alergiczne zapalenie nosa (rzekoma gorączka).
- Alergie pokarmowe. są bardziej narażone na rozwój astmy.

b) Infekcje wirusowe

Wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych, takie jak RS-wirus czy rhinowirus, mogą prowadzić do rozwoju astmy, szczególnie u małych dzieci.
Ciężkie lub nawracające infekcje wirusowe w dzieciństwie mogą zwiększać ryzyko astmy w późniejszym życiu.

c) Niedojrzałość płuc

Wcześniaki i dzieci urodzone z niedojrzałymi płucami są bardziej podatne na rozwój astmy, ponieważ ich drogi oddechowe są bardziej wrażliwe na bodźce środowiskowe.

d) Ekspozycja prenatalna

Dzieci, których matki były narażone na dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza lub stres podczas ciąży, mają większe ryzyko rozwoju astmy.

Osoby z predyspozycjami genetycznymi

a) Historia rodziny

Osoby, które mają bliskich krewnych z astmą (np. rodziców, rodzeństwo), są bardziej narażone na rozwój astmy.
Ryzyko wzrasta, jeśli obydwoje rodziców mają astmę.

b) Mutacje genów

Mutacje w genach związanych z układem odpornościowym (np. IL-4, IL-5, IL-13) mogą zwiększać podatność na astmę.
Geny wpływające na funkcję receptorów beta-2-adrenergicznych mogą również wpływać na odpowiedź mięśni gładkich oskrzeli na bodźce.

Osoby z alergiami

a) Atopia

Osoby z atopią (skłonnością do reakcji alergicznych) są bardziej podatne na rozwój astmy alergicznej.
Typowe alergeny obejmują:
- Roztocza kurzu domowego.
- Pyłki roślin.
- Sierść zwierząt.
- Pleśnie.

b) Alergia pokarmowa

Osoby z alergiami pokarmowymi mogą być bardziej narażone na rozwój astmy, szczególnie jeśli występują objawy alergii układu oddechowego.

Osoby narażone na czynniki środowiskowe

a) Palenie tytoniu

Aktywne palenie oraz bierny dym tytoniowy zwiększają ryzyko rozwoju astmy.
Palący astmatycy są bardziej narażeni na pogorszenie funkcji płuc i rozwój trwałych zmian w obrębie dróg oddechowych.

b) Zanieczyszczenia powietrza

Długotrwała ekspozycja na smog, cząstki stałe (PM2.5, PM10) i inne zanieczyszczenia przemysłowe może prowadzić do rozwoju astmy, zwłaszcza u osób mieszkających w obszarach o słabym stanie środowiska.

c) Chemia zawodowa

Osoby pracujące w branżach wymagających kontaktu z szkodliwymi substancjami, takimi jak:
- Pary metali.
- Chemia przemysłowa.
- Pyły drewna. mogą rozwijać astmę zawodową.

Osoby z nadwagą lub otyłością

a) Otyłość

Otyłość wiąże się z ograniczeniem ruchomości klatki piersiowej i zwiększoną produkcją cytokin prozapalnych, co może nasilać objawy astmy.
Osoby z otyłością są bardziej narażone na rozwój astmy, a ich objawy mogą być trudniejsze do kontrolowania.

Osoby starsze

a) Starzenie się organizmu

Z wiekiem naturalnie następuje spadek elastyczności płuc i oskrzeli, co może wpływać na pogorszenie funkcji oddechowej, szczególnie u osób z astmą.
Osoby starsze mogą być bardziej narażone na rozwój astmy w wyniku długotrwałej ekspozycji na bodźce środowiskowe (np. zanieczyszczenia powietrza, dym tytoniowy).

b) Przewlekłe choroby

Starsze osoby często mają współistniejące choroby, takie jak choroby sercowo-naczyniowe, otyłość czy refluks żołądkowo-przełykowy, które mogą nasilać objawy astmy.

Osoby z innymi chorobami układu oddechowego

a) Przewlekłe obturacyjne choroby płuc (POChP)

U niektórych osób astma może współistnieć z POChP, co jest określane jako Asthma-POChP Overlap Syndrome (ACOS).

b) Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD)

GERD może nasilać objawy astmy, ponieważ kwas żołądkowy drażni drogi oddechowe i zwiększa reaktywność oskrzeli.

Kobiety

a) Hormony

U kobiet zmiany hormonalne, takie jak te związane z ciążą, menstruacją czy menopauzą, mogą wpływać na nasilenie objawów astmy.
Niektóre kobiety mogą doświadczać astmy indukowanej estrogenami, która nasila się w określonych fazach cyklu hormonalnego.

Astma może dotknąć każdą osobę, niezależnie od wieku, płci czy tła genetycznego. Jednakże, pewne grupy osób są bardziej narażone na rozwój astmy, w tym:

Dzieci i młodzież, zwłaszcza z historią atopii lub infekcjami wirusowymi.
Osoby z predyspozycjami genetycznymi (np. historia rodziny astmy).
Osoby narażone na czynniki środowiskowe (np. dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza).
Osoby z nadwagą lub otyłością.
Osoby starsze z przewlekłymi chorobami układu oddechowego lub ogólnoustrojowymi.

Kluczowe znaczenie ma identyfikacja czynników ryzyka i stosowanie odpowiednich strategii profilaktycznych, takich jak unikanie bodźców środowiskowych, regularne monitorowanie zdrowia i stosowanie leków kontrolujących w przypadku już rozpoznanej astmy. Dzięki temu możliwe jest minimalizowanie ryzyka powikłań i poprawa jakości życia pacjenta.

Kategoria: Podstawowe informacje o astmie

Odnośnik