Stopnie ciężkości astmy wg GINA 2025

W najnowszych wytycznych Global Initiative for Asthma (GINA 2025) stopnie ciężkości astmy określa się na podstawie intensywności leczenia, jakiego wymaga pacjent do uzyskania kontroli objawów oraz zapobiegania zaostrzeniom. W odróżnieniu od dawnych podziałów, obecnie ciężkość astmy jest oceniana retrospektywnie – po kilku miesiącach leczenia – i opiera się na tym, jakie leczenie jest potrzebne do osiągnięcia i utrzymania kontroli.

1. Astma łagodna (mild asthma)

• Definicja: Astma dobrze kontrolowana za pomocą leczenia niskiej intensywności (np. doraźnie niskie dawki ICS-formoterolu lub niskie dawki ICS + SABA w razie potrzeby).
• Charakterystyka: Pacjent osiąga dobrą kontrolę objawów przy minimalnym leczeniu.
• Uwaga: Nawet osoby z łagodną astmą są narażone na ryzyko ciężkich zaostrzeń, zwłaszcza jeśli stosują tylko SABA.

2. Astma umiarkowana (moderate asthma)

• Definicja: Astma dobrze kontrolowana przy leczeniu o umiarkowanej intensywności – np. regularnie stosowane niskie lub średnie dawki ICS-LABA.
• Charakterystyka: Kontrola objawów i zapobieganie zaostrzeniom wymaga stosowania stałej, codziennej terapii wziewnej złożonej.

3. Astma ciężka (severe asthma)

• Definicja: Astma pozostająca niekontrolowana mimo optymalnego leczenia wysokimi dawkami ICS-LABA lub wymagająca takiego leczenia, by pozostać pod kontrolą (lub dodatkowo terapii biologicznej).
• Charakterystyka: Astma, która jest oporna na leczenie i wymaga specjalistycznej opieki. Wymaga rozróżnienia między „ciężką astmą” a „trudną w leczeniu astmą”, gdzie przyczyną problemów mogą być np. błędy w technice inhalacyjnej, brak współpracy czy współistniejące choroby.

Ważne uzupełnienia z wytycznych GINA 2025

• Stopień ciężkości astmy określamy na podstawie leczenia koniecznego do kontroli – nie na podstawie samych objawów.
• U wielu pacjentów stopień ciężkości można określić dopiero po kilku miesiącach leczenia i obserwacji, ustalając najniższą skuteczną dawkę leków.
• Określenie „astma łagodna” jest coraz mniej rekomendowane w praktyce, bo może prowadzić do zbytniej „spontaniczności” leczenia i niedoceniania ryzyka zaostrzeń.

Podsumowanie tabelaryczne: