Co to jest atypowa mukowiscydoza?

Atypowa mukowiscydoza, zwana też nietypową lub nieklasyczną mukowiscydozą, jest łagodniejszą postacią “mukowiscydozy”.

Zamiast klasycznych objawów, osoby z atypową mukowiscydozą mogą mieć jedynie łagodne dysfunkcje w jednym układzie narządów. Stężenie chlorków w pocie często nie przekracza poziomu 60mmol/l, a u wielu chorych z atypową mukowiscydozą nie przekracza nawet 30mmol/l (czyli poziom chloru w pocie jest całkowicie w normie).

Atypowa mukowiscydoza jest bardzo zróżnicowanym zaburzeniem wpływającym na różne układy narządów w różnym stopniu. Objawy, których doświadczają pacjenci, mogą również ulegać zmianom w czasie; jednak niektóre kliniczne objawy przedmiotowe i podmiotowe dotyczące układu oddechowego, żołądkowo-jelitowego, hormonalnego i metabolicznego oraz układu moczowo-płciowego powinny ostrzegać lekarzy o możliwości wystąpienia mukowiscydozy. Pacjenci z atypowym mukowiscydozą często mają mniej hospitalizacji w okresie dzieciństwa niż ci z klasyczną mukowiscydozą, a zaburzenie może pozostać niezdiagnozowane przez wiele lat (mowa o osobach nie objętych badaniami przesiewowymi, w Polsce przed 2009 rokiem). Najstarszą opisaną w literaturze naukowej, osobą z  atypową mukowiscydozą, była kobieta w wieku 70 lat w momencie postawienia diagnozy.

Warunkiem rozpoznania atypowej mukowiscydozy jest zidentyfikowanie patogennych mutacji CFTR w obu allelach.

Ocenia się, że w zależności od kraju, liczba chorych z atypową mukowiscydozą w ogólnej populacji chorych może wynosić w granicach 1-9%.

Osoby z atypową mukowiscydozą mają zazwyczaj 1 ciężką mutację klasy I lub II i 1 łagodniejszą mutację lub nieprawidłowość powtórzeń trinukleotydów na ich innym genie CFTR.

W atypowej mukowiscydozie, objawy ze strony układu oddechowego są często łagodniejsze i mogą pojawić się dopiero w wieku dorosłym i przypominać objawy astmy lub przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP, ang. COPD).

W atypowej mukowiscydozie efekty żołądkowo-jelitowe mogą być bardzo subtelne i obejmować głównie przewlekłe zaparcia lub biegunki. U niektórych pacjentów może występować przewlekłe lub nawracające zapalenie trzustki.