Sposoby i mechanizmy przenoszenia zakażenia w mukowiscydozie
Istnieją różne sposoby i mechanizmy przenoszenia zakażenia:
- przeniesienie bezpośrednie:
– droga kontaktowa – bezpośrednia styczność z osobą chorą, z nosicielem bezobjawowym (przykładowo pocałunek, kontakt seksualny), z chorym zwierzęciem (ugryzienie, pokąsanie, zadrapanie);
- przeniesienie pośrednie:
– styczność z materiałem zanieczyszczonym płynami ustrojowymi, wydzielinami (przedmioty codziennego użytku);
– styczność ze skażonym sprzętem medycznym, skażoną krwią (transfuzja) lub preparatami krwiopochodnymi;
– droga powietrzno-kropelkowa – styczność z rozpylonymi w wyniku kichania, kaszlu lub mówienia kropelkami śliny i wydzielin pochodzących z jamy nosowej (jądra skroplenia unoszą się krótko w powietrzu i mogą trafić na błonę śluzową nosa, jamy ustnej, spojówki chorego na mukowiscydozę lub zanieczyścić sprzęt i ręce pacjentów oraz personelu medycznego);
– droga powietrzno-pyłowa – styczność z patogenami unoszącymi się w powietrzu przez długi czas (powstałe w wyniku odparowania wody drobne krople mogą trafić bezpośrednio do dróg oddechowych chorego na mukowiscydozę);
– styczność z materiałem pochodzącym ze środowiska (przedmioty martwe, woda, ścieki, gleba, nawozy naturalne).
Transmisja powietrzna jest bardzo ważną drogą zakażeń krzyżowych. W licznych badaniach wykazano dużą dynamikę transmisji kropelkowej. W modelu doświadczalnym żywe patogeny były odnajdywane w odległości nawet 6 metrów od osoby kaszlącej. Zakaźny aerozol został odzyskany z powietrza w pomieszczeniach i korytarzach szpitalnych, gabinetach fizjoterapii.
| Drogi przenoszenia | Przykładowe patogeny | Źródło |
|---|---|---|
| Droga kontaktowa | MRSA, Pseudomonas aeruginosa, Burkholderia spp., Wirus RSV | Dłonie personelu medycznego. Wspólne przedmioty. Zanieczyszczone urządzenia medyczne i powierzchnie. |
| Droga powietrznokropelkowa | MRSA Pseudomonas aeruginosa, Burkholderia spp., Grypa, Rhinowirusy, Adenowirusy, Mycoplasma, Bordetella pertussis | Przenoszone na odległość nie większą niż 1–2 metra w kropelkach o średnicy ponad 5 μm tzw. duże jądra skroplenia powstające w wyniku kichnięcia, kaszlu lub mówienia. |
| Droga powietrznopyłowa | Mycobacterium tuberculosis, Wirus ospy wietrznej i półpaśca, Wirus odry SARS-CoV | Przenoszone na większe odległości patogeny w postaci drobnych kropel (1–5 mikrometrów wielkości), unoszące się w powietrzu nawet przez kilka godzin. |
Zobacz także:
- Burkholderia cepacia complex (BCC) w mukowiscydozie
- Gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), MRSA w mukowiscydozie
- Jak czytać wyniki badań mikrobiologicznych
- Źródła zakażeń u chorych na mukowiscydozę – pozaszpitalne nabycie od osób bez mukowiscydozy
- Źródła zakażeń u chorych na mukowiscydozę – zwierzęta domowe, gospodarskie
Źródła:
- Mirosław Wójcik. Patogeny w przebiegu mukowiscydozy. Mukowiscydoza nr 41
- Zalecenia dotyczące zapobiegania i kontroli zakażeń u chorych na mukowiscydozę. Infection Prevention and Control Guideline for Cystic Fibrosis: 2013 Update. Cystic Fibrosis Foundation Guideline
