Dokument (orzeczenie) potwierdzający niepełnosprawność do celów pozarentowych, jej stopień (lekki, umiarkowany lub znaczny) oraz wskazania do ulg i uprawnień wydają Powiatowe/Miejskie Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności (pierwsza instancja) oraz Wojewódzkie Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności (jako druga instancja). W tym orzeczeniu zawarte są symbole przyczyny niepełnosprawności, stopnie niepełnosprawności lub wskazania do ulg i uprawnień odzwierciedlają rozpoznanie uszkodzenia lub choroby, która niezależnie od przyczyny jej powstania powoduje zaburzenia funkcji organizmu oraz ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych i aktywności społecznej osoby zainteresowanej lub dziecka.
W aktualnym stanie prawnym zasady orzekania o niepełnosprawności oraz kryteria kwalifikowania do stopnia niepełnosprawności regulują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
(t. j. Dz. U. 2021 r. poz. 857, 1981, z 2022 r. poz. 558, 1700, 1812) oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. 2003 nr 139 poz. 1328). Zgodnie z treścią § 32 w/w rozporządzenia symbol przyczyny niepełnosprawności oznacza się następująco:
1) 01-U – upośledzenie umysłowe – nazywane dziś raczej niepełnosprawnością intelektualną. W klasyfikacji zaburzeń rozwoju intelektualnego najczęściej używa się kryterium IQ w skali Wechslera, gdzie ze względu na ww. kryterium rozróżniane są trzy rodzaje upośledzenia: lekkie, umiarkowane i znaczne. Czym innym jest jednak medyczna klasyfikacja zaburzeń rozwoju intelektualnego, a czym innym orzekanie
o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Upośledzenie umysłowe zostanie więc orzeczone osobom, które w skali Wechslera mają stopień umiarkowany lub wyższy.
2) 02-P – choroby psychiczne, w tym m.in. zaburzenia psychotyczne, zaburzenia nastroju począwszy od zaburzeń o umiarkowanym nasileniu, utrwalone zaburzeniami lękowymi
o znacznym stopniu nasilenia, zespoły otępienne;
3) 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, w tym m.in. trwałe uszkodzenie czynności ruchowej jednego lub obu fałdów głosowych, częściowa lub całkowita utrata krtani z różnych przyczyn, zaburzenia mowy spowodowane uszkodzeniem mózgu – wyższych ośrodków mowy, głuchoniemota, głuchota lub obustronne upośledzenie słuchu niepoprawiające się w wystarczającym stopniu po zastosowaniu aparatu słuchowego lub implantu ślimakowego;
4) 04-O – choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku
w oku lepszym do 0,3 według Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni;
5) 05-R – upośledzenie narządu ruchu, w tym m.in. wady wrodzone i rozwojowe narządu ruchu, układowe choroby tkanki łącznej w zależności od okresu choroby i stopnia wydolności czynnościowej, zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem stawów kręgosłupa w zależności od stopnia wydolności czynnościowej, choroby zwyrodnieniowe stawów w zależności od stopnia uszkodzenia stawu, choroby kości
i chrząstek z upośledzeniem wydolności czynnościowej, nowotwory narządu ruchu, zmiany pourazowe w zależności od stopnia uszkodzenia i możliwości kompensacyjnych;
6) 06-E – epilepsja w postaci nawracających napadów padaczkowych spowodowanych różnymi czynnikami etiologicznymi lub wyraźnymi następstwami psychoneurologicznymi;
7) 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia, w tym m.in. przewlekłe obturacyjne i ograniczające (np. POChP, mukowiscydoza), zakaźne choroby płuc prowadzące do niewydolności oddechowej, nowotwory płuc i opłucnej prowadzące do niewydolności oddechowej, wrodzone i nabyte wady serca, choroba niedokrwienna serca, kardiomiopatie, zaburzenia rytmu serca z zaburzeniami hemodynamicznymi kwalifikującymi co najmniej do II stopnia niewydolności serca według Klasyfikacji NYHA, nadciśnienie tętnicze z powikłaniami narządowymi, miażdżycę zarostową tętnic kończyn dolnych począwszy od II stopnia niedokrwienia kończyn według Klasyfikacji Fontaine’a, niewydolność żył głębokich z powikłaniami pod postacią zapaleń
i długotrwałych owrzodzeń;
8) 08-T – choroby układu pokarmowego, w tym: choroby przełyku powodujące długotrwałe zaburzenia funkcji, stany po resekcji żołądka z różnych przyczyn z licznymi powikłaniami, przewlekłe choroby jelit o różnej etiologii, powikłane zespołem złego wchłaniania, przewlekłe choroby wątroby o różnej etiologii w okresie niewydolności wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki wymagające długotrwałej farmakoterapii (mukowiscydoza), nowotwory układu pokarmowego;
9) 09-M – choroby układu moczowo-płciowego, w tym zaburzenia czynności dróg moczowych prowadzące do niewydolności nerek, choroby nerek o różnej etiologii prowadzące do ostrej lub przewlekłej mocznicy, wielotorbielowate zwyrodnienie nerek typu dorosłych, nowotwory złośliwe układu moczowego i narządów płciowych;
10) 10-N – choroby neurologiczne, w tym naczyniopochodny udar mózgu premijający, odwracalny, dokonany, prowadzący do okresowych lub trwałych deficytów neurologicznych o różnym stopniu nasilenia; guzy centralnego układu nerwowego
w zależności od typu, stopnia złośliwości, lokalizacji i powstałych deficytów neurologicznych; pourazowa cerebrastenia i encefalopatia; choroby zapalne ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego prowadzące do trwałych deficytów neurologicznych; choroby układu pozapiramidowego w zależności od stwierdzanych objawów neurologicznych; choroby rdzenia kręgowego; uszkodzenia nerwów czaszkowych
i obwodowych o różnej etiologii;
11) 11-I – inne, w tym schorzenia: choroby narządów wydzielania wewnętrznego o różnej etiologii, wywołane nadmiernym wydzielaniem lub niedoborem hormonów w zależności od stopnia wyrównania lub obecności powikłań narządowych, pomimo optymalnego leczenia; choroby zakaźne i lub zespołu nabytego upośledzenia odporności w zależności od fazy zakażenia; przewlekłe wielonarządowe choroby odzwierzęce w II i III okresie choroby zależnie od zmian narządowych; choroby układu krwiotwórczego o różnej etiologii w zależności od patologicznych zmian linii komórkowych szpiku w procesie hemopoezy; znacznego stopnia zeszpecenia powodujące stałe ograniczenia w kontaktach międzyludzkich, jak i pracy zawodowej (mukowiscydoza);
12) 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe, powstałe przed 16. rokiem życia,
z utrwalonymi zaburzeniami interakcji społecznych lub komunikacji werbalnej oraz stereotypiami zachowań, zainteresowań i aktywności o co najmniej umiarkowanym stopniu nasilenia.
W przepisach regulujących zasady wydawania orzeczeń o niepełnosprawności wyjaśniono, że „symbol przyczyny niepełnosprawności zawarty w orzeczeniu odzwierciedla rozpoznanie choroby, która niezależnie od przyczyny jej powstania powoduje zaburzenia funkcji organizmu oraz ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych i aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej”. Orzeczenie więc może zawierać więcej niż jeden symbol przyczyny niepełnosprawności, nie więcej jednak niż trzy. Ważne jest to, że każdy z symboli zawartych w orzeczeniu niezależnie od pozostałych musi stanowić samodzielną przyczynę niepełnosprawności. Oznacza to, że wszystkie schorzenia uwzględnione w orzeczeniu muszą w porównywalnym stopniu wpływać na zaburzenie funkcji organizmu.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 1997 nr 123 poz. 776, t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 573, 1981,
z 2022 r. poz. 558, 1700, 1812); - Rozporządzenie Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r.
w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności ((Dz. U. 2003 nr 139 poz. 1328, t. j. Dz. U, 2021 nr 857); - Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. 2021 poz. 857)
Magdalena J. Tomczyk
Mój syn ma niepełnosprawność 12-c.Czy mogę starać się o kartę inwalidzka parkingową ?
trzeba mieć przyznany pkt. 9, który mówi o karcie parkingowej
Mam zwyrodnienie kręgosłupa wypadł mi dysk gdzie dwa razy byłem w Sanatorium czy mogę starać się o inwalidzką kartę parkingowa
mam symbol niepełnosprawności 07-S 11-I CZY mogę ubiegać się o kartę parkingową
Zazwyczaj komisja przyznaje przy symbolu przyczyny niepełnosprawności 07-S wskazanie do karty parkingowej w pkt. 9.
mam symbol niepełnosprawności 07-S 11-I CZY mogę ubiegać się o kartę parkingową
Mam symbol K od urodzenia, symbol mam juz 46 lat na stale wada wrodzona serca czemu niema tego symbolu na tablicy znakow
Nie wiem o jakim symbolu Pani pisze. Nie ma w orzecznictwie symbolu przyczyny niepełnosprawności K. Przy wadzie serca mogą przyznać symbol 07-S.
Ja jestem niepełnosprawną 25lat czy mogę dostać kartę niepełnosprawną inwalicka parkingowa
mam pytanie majac grupe 10n 06e czy moge sie starac o karte parkingowa
tak, jeśli ma Pan przyznany w pkt. 9, że spełnia Pan warunki
Jeżeli mój syn ma 13 lat i symbol 12 c i nie otrzymałam na niego świadczenia pielęgnacyjnego czy mogę się odwołać czy mi nie przyznają?
Odwołaj się, mój syn dostał
Tak może się pani odwoływać
Mój syn ma 7 lat,dostał orzeczenie z symbolem 12C,punkt 7 nie wymaga,punkt 8 wymaga,czy należy się jakieś świadczenie?
Mój symbol niepełnosprawności 05r_10n co mogę na to dostać dopiero starałam się o orzeczenie bo od 1choruje.
proszę przejrzeć wszystkie moje artykuły. Jeśli przy tych symbolach przyczyny niepełnosprawności ma Pani pkt. 9, to również można ubiegać się o kartę parkingową. Nie wiem jaki stopień niepełnosprawności ma Pani. Na pewno ma Pani prawo do ulgi rehabilitacyjnej.
Mam rwę kulszową, astmę oskrzelową, niedosłuch (na jedno ucho nie słyszę wcale). Po wypadku w maju br. – potłuczoną miednicę i dolną część grzbietu oraz duże torbiele Tarlowa na kości krzyżowej. Mam umiarkowany stopień niepełnosprawności orzeczony na stałe w 2008 r. z symbolami 05-R / 10-N. Nie wychodzę z domu od maja, z trudem i ogromnym bólem napadowym poruszam się przy pomocy chodzika po mieszkaniu (do łazienki i kuchni). Mam trudności ze zmianą pozycji – ogromny ból przy układaniu się do pozycji leżącej, nieuważnym postawieniu stopy, czy jakimś niesymetrycznym ruchu. Nie mogę się schylić, ani sięgnąć gdzieś wyżej. Czekam (ze skierowaniem na cito) na wizytę por. rehabilitacyjnej do sierpnia… Mieszkam sama. Lekki wózek inwalidzki i pieluchomajtki ułatwiłyby mi funkcjonowanie, ale podobno nie przysługuje mi dofinansowanie z NFZ…
Witam mam stopien znaczny 11-l co mi się należy gdzie mogę z tym się zgłosić choruje na cukrzyce z powikłaniami stopa cukrzycowa amputowane 4 palce i grozi amputacja nogi gdybym juz sie zgodził byla by obcięta proszę o pomoc
O co można się starać dziecko 7 lat przy stopniu niepełnosprawnosci 12-C?