Firma biotechnologiczna Eloxx Pharmaceuticals zajmująca się odkrywaniem i opracowywaniem nowych leków w leczeniu mukowiscydozy, dziedzicznych chorób siatkówki oraz innych chorób wywołanych mutacjami nonsensownymi, ogłosiły, że przystąpiła do europejskiego projektu HIT-CF, finansowanego przez Unię Europejską przedklinicznego i klinicznego programu badawczego oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo kilku kandydatów na leki w mukowiscydozie (CF) dla pacjentów z rzadkimi mutacjami CFTR. Obecnie firma prowadzi badania preparatu ELX-02 w terapii mukowiscydozy.
Mutacje nonsensowne powodują zaburzenia produkcji białka CFTR (są to mutacje w klasie I). Dlaczego? Przedwcześnie występuje kodon STOP, który prowadzi do wytworzenia niestabilnego mRNA lub do translacji i uwolnienia z rybosomu skróconego i niefunkcjonalnego białka CFTR. Mutacje nonsensowne są odpowiedzialne za około 10% przypadków CF na świecie, występują też u chorych w Polsce.
W ostatnich latach trwają intensywne prace badawcze nad zastosowaniem terapeutycznym tzw. translacyjnych leków wywołujących indukcję (TRID) w celu przywrócenia aktywności zmutowanych białek, w tym białka CFTR w mukowiscydozie.
Wcześniej badania przedkliniczne wykazały, że ELX-02 jest silnym preparatem typu TRID w kilku modelach chorobowych, oprócz mukowiscydozy, także w mukopolisacharydozie typu I, dystrofii mięśniowej Duchenne’a i zespole Retta.
Podczas konferencji ECFS 2018 w Belgradzie dr. Pedro Huertasa, dyrektor ds. medycznych firmy biotechnologicznej Eloxx Pharmaceuticals przedstawił nowe wyniki badań ELX-02 na organoidach wyhodowanych z komórek chorych na mukowiscydozę. ELX-02 między innymi nasilał translację funkcjonalnego CFTR. Wykazano też, że zależny od leku FIS organoidów (czyli odpowiedź na forskolinę organoidów w modelu doświadczalnym) koreluje z poprawą FEV1.
Z kolei dr Neal Sharpe z Eloxx P. przedstawił obiecujące wyniki badań ELX-02 w szczurzym i mysim modelu doświadczalnym na komóekach z mutacjami G542X i R1162X oraz w modelu in-vitro ludzkiego nabłonka oskrzeli (HBE) F508del / G542X.
HIT-CF
Holendrzy od kilku lat wykorzystują “organoidy”, czyli miniaturowe organy wytwarzane w laboratoriach z komórek pacjentów chorych na mukowiscydozę, do badania skuteczności drogich, nowoczesnych leków na mukowiscydozę (CF). Początkiem roku 2018 UE przyznała dotację w wysokości 6,7 mln EUR na europejski projekt HIT-CF. Zastosowanie organoidów może być początkiem nowej ery medycyny spersonalizowanej, w której można sprawdzić skuteczność terapii lekami u pojedynczych pacjentów z mukowiscydozą w warunkach laboratoryjnych.
ELX-02 i HIT-CF
Dzięki udziałowi Eloxx Pharmaceuticals w projekcie HIT-CF, będzie możliwość przetestowania odpowiedzi organoidów wyhodowanych z komórek pacjentów z mukowiscydozą na preparat ELX-02.
