AktualnościPomoc socjalnaPoradnikiUprawnienia

Stopnie niepełnosprawności w 2025 roku – porównanie

Przewodnik po stopniach niepełnosprawności – stare a nowe zasady

System orzekania o stopniu niepełnosprawności w Polsce przeszedł na przestrzeni lat liczne zmiany, co może budzić wątpliwości w kwestii interpretacji wcześniejszych orzeczeń. W artykule przedstawiamy porównanie dawnych i obecnych zasad orzekania, by ułatwić zrozumienie przepisów obowiązujących w 2025 roku.

 

Odpowiadające sobie orzeczenia stopnia niepełnosprawności

Dawny system orzecznictwa OBECNY SYSTEM ORZECZNICTWA
(stan na 01.01.2025 r.)
orzeczenie komisji lekarskiej ds. inwalidztwa i zatrudnienia orzeczenie lekarza orzecznika ZUS orzeczenie powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności orzeczenie rentowe dla rolników KRUS   (przed 1 stycznia 1998 r.) orzeczenie służb mundurowych (MON, MSWIA przed 1 stycznia 1998 r.)
I grupa inwalidzka 1) całkowita niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji                               2) orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przed 1 stycznia 1998 r.) znaczny stopień niepełnosprawności Stała lub długotrwała niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, połączona z prawem do zasiłku pielęgnacyjnego orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidztwa
II grupa inwalidzka całkowita niezdolność do pracy umiarkowany stopień niepełnosprawności brak odpowiednika orzeczenie o zaliczeniu do II grupy inwalidztwa
III grupa inwalidzka częściowa niezdolność do pracy lub celowość przekwalifikowania zawodowego lekki stopień niepełnosprawności Stała lub długotrwała niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym bez prawa do zasiłku pielęgnacyjnego orzeczenie o zaliczeniu do III grupy inwalidztwa w związku ze służbą z jedniczesnym orzeczenie inwalidztwa III grupy z ogólnego stanu zdrowia

Uwaga: Osoba posiadająca ważne orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez służby mundurowe, aby móc korzystać z uprawnień przewidzianych przez ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 r., musi uzyskać orzeczenie zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (niemożliwe jest w takim przypadku zastosowanie uproszczonej procedury).

Art. 7 i art.77 o ważności wyroku sądowego, który zmienia decyzję organu poprzedniego. UWAGA! Orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów oraz o stałej lub długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym wydane po 1 stycznia 1998 r. nie podlegają przełożeniu na stopnie niepełnosprawności. Osoby posiadające takie orzeczenia, jeśli chcą być traktowane jako osoby niepełnosprawne, powinny wystąpić z wnioskiem do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności o ustalenie stopnia niepełnosprawności. Dotyczy to również orzeczeń stanowiących kontynuację orzeczeń wydanych przed tą datą, tj. przed 1 stycznia 1998 r. (np. orzeczenie wydane zostało w dniu 1 lipca 1997 r. na 5 lat, kolejne orzeczenie z 1 lipca 2002 r. nie podlega już przełożeniu).

Definicja niepełnosprawności: Niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 44, 858, 1089, 1165);
  2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 857);
  3. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. 2021 poz.9);
  4. Obwieszenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. 2021 r. poz. 857).
  5. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. 2004 nr 273 poz. 2711).
  6. Ustawa z dnia 17 grudnia z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. ( tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 1631, 1674) „

Magdalena J. Tomczyk

Magdalena J. Tomczyk

Redaktorka portalu oddechzycia.pl, autorka poradników pomocowych, specjalistka Infolinii Pomocowej Fundacji Oddech Życia. Wieloletnia księgowa/kadrowa i działacz społeczny w sprawach socjalnych.

Podobne artykuły

Back to top button