Mukowiscydoza, mimo że jest ciężką, genetyczną chorobą, nie musi nas ograniczać lub może nas ograniczać w niewielkim stopniu. Dzisiaj prezentujemy garść porad, jak podróżować samolotem.
Czy mając mukowiscydozę można latać samolotem?
W przypadku planowania podróży samolotem zawsze warto wcześniej o pomyśle poinformować lekarza prowadzącego (z ośrodka CF).
U większości osób z mukowiscydozą nie będzie przeciwwskazań do lotu, ale u niewielkiej grupy chorych takie przeciwwskazania mogą się pojawić.
Problemy z tlenem na dużych wysokościach
Na dużych wysokościach, na których latają współczesne samoloty, panuje niższe ciśnienie i stężenie tlenu (w samolocie różnica ciśnień jest rekompensowana, ale ilość tlenu może być różna od tej na powierzchni ziemi). Tlen stanowi ok. 21% powietrza, którym oddychamy, ale na wysokości przelotowej powyżej 2.5 km stężenie tlenu może zmaleć nawet do 15%. Różnice nie są duże i dla większości osób zdrowych i dużej części osób chorych z mukowiscydozą nie stanowią żadnego problemu. Ale w przypadku pacjentów z obniżoną sprawnością płuc, taka podróż może być utrudniona lub wiązać się z ryzykiem niedotlenienia.
Dlatego wskazane jest skonsultowanie pomysłu lotem samolotem ze swoim lekarzem, który w razie potrzeby może zlecić dodatkowe badanie, tzw. próbę niedotlenienia (fit to fly test), zalecić nam podróż z tlenem lub zabronić lotu ze względu na stan zdrowia.
Podróżowanie z tlenem, koncentratorem, butlą tlenową w samolocie?
Ze względu na nasz stan zdrowia i obniżoną sprawność oddechową jedyną możliwością lotu może być tlenoterapia, także w trakcie przelotu. Większość linii lotniczych nie pozwala na stosowanie własnych butli tlenowych w trakcie trwania lotu (chociaż zdarzają się wyjątki, ale zabranie butli może być bardzo kosztowne w nawet 150-300 euro), a lista przenośnych koncentratorów (portable oxygen concentrators – POC), które wolno wnieść i używać na pokładzie może być ograniczona do najpopularniejszych modeli i marek (niedostępne na liście mogą zostać wniesione na pokład, ale z wyjętym akumulatorem – nie mogą być używane w trakcie lotu lub ich transport może być możliwy jedynie w luku bagażowym). Jeżeli możesz wnieść na pokład przenośny koncentrator, sprawdź z wyprzedzeniem, czy bateria wytrzyma czas lotu + ewentualny czas opóźnień.
Większość linii lotniczych jednak umożliwia lot pasażerom wymagającym podawania tlenu z własnego (linii lotniczych) sprzętu na pokładzie samolotu. Niektóre linie lotnicze zapewniają tlen za darmo pasażerom. Inne linie lotnicze dostarczają tlen za dodatkową opłatą. W trakcie planowania podróży trzeba odpowiednio wcześniej o to dopytać.
W przypadku osób wymagających podawania tlenu, linie lotnicze mogą poprosić o zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do odbycia podróży: Fit to Fly Certificate, formularz MEDIF (Medical Information Form), formularz zaświadczający o zdolności do podróżowania.
Urządzenia typu CPAP, BiPAP, inhalator, nebulizator na pokładzie samolotu
Urządzenia do wspomagania oddychania (rehabilitacyjne czy niewytwarzające tlenu), takie jak respirator, wentylator, CPAP (wytwarzające stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych) lub BiPap, zwykle można wnosić do kabiny samolotu. Jednak ich używanie może wymagać zaświadczenia, takiego jak opisane powyżej w sekcji o tlenie.
Podobnie z inhalatorem, nebulizatorem, glukometrem, małym medycznym termometrem – można zabrać na pokład. Ale użycie inhalatora może wymagać zgody linii lotniczych, warto dopytać przed planowanym lotem, przed zakupem biletów.
Leki na pokładzie samolotu
Każda linia lotnicza ma swoje zasady przewożenia przedmiotów w bagażach podręcznych oraz leków i sprzętu medycznego. W amerykańskich i europejskich liniach lotniczych nie ma żadnych problemów z zabraniem leków na pokład.
Zaświadczenie o lekach
W przypadku przewożenia większej ilości leków warto zaopatrzyć się w zaświadczenie od lekarza o potrzebie stosowania leków w danej chorobie, w tym przypadku w mukowiscydozie. Personel na lotnisku ma prawo zażądać potwierdzenia autentyczności leków i ich potrzeby użycia. W krajach innych niż europejskie mogą zdarzyć się zapytania o takie zaświadczenie.
Zaświadczenie powinno zawierać krótko dane osobowe, informację o mukowiscydozie i ewentualnych chorobach towarzyszących oraz listę stosowanych leków. Zaświadczenie powinno być w języku angielskim.
Wzór zaświadczania do wydrukowania w języku angielskim jest tutaj: PDF
Opakowania leków
Jeżeli pozwala nam na to miejsce w bagażu podręcznym, to warto leki przewozić w oryginalnych opakowaniach z ulotką (w razie wątpliwości, zainteresowane osoby będą mogły sprawdzić co dokładnie przewozimy). Odradzamy przewożenie leków bez opakowań lub z uszkodzonymi etykietami z nazwą i składnikiem aktywnym.
Dopuszczalne leki w bagażu podręcznym
- leki wydawane na receptę,
- leki ogólnodostępne (m.in. syropy, leki zawierające płyny i żele, maści, krople do oczu, spray do nosa/gardła itd.),
Limit 100ml? Nie w przypadku leków
Czy obowiązuje limit 100ml płynów, które można zabrać na pokład samolotu w bagażu podręcznym w przypadku leków? Nie. Leki, które musimy zażywać, mogą być w większych butelkach, pojemnikach. Należy się jednak liczyć z pytaniem o zaświadczenie o potrzebie stosowania leku.
Zakazane leki w bagażu podręcznym, w samolocie
Większość linii lotniczych oraz krajów nie pozwala na transportowanie samolotem substancji odurzających i psychotropowych. Warto zwrócić uwagę, czy nasz docelowy, mocno egzotyczny kraj nie uznaje naszych leków za właśnie taką grupę niebezpiecznych substancji.
Recepty
W przypadku dłuższych wycieczek lub dalekich wypraw, warto poprosić lekarza o wypisanie recept na najważniejsze leki stosowane przez nas. Tak na wypadek awaryjnej potrzeby zakupu za granicą. Na recepcie oprócz nazwy handlowej powinna być nazwa substancji czynnej (w danym kraju może nie być leku o takiej nazwie, jak nasz z Polski, a farmaceuta może mieć problem z ustaleniem co to za lek). Takie recepty mogą posłużyć też nam jako dowód na lotnisku, w razie wątpliwości co do przewożonych leków.
Leki w luku bagażowym
W przypadku leków przewożonych w luku bagażowym w walizce, należy zwrócić uwagę na temperaturę ich przechowywania. W przypadku dłuższych lotów, zwłaszcza większymi samolotami na dużych wysokościach, w luku bagażowym może drastycznie spadać temperatura i leki mogą zamarzać! Jest to szkodliwe dla większości leków (np. dornazy alfa, której nie wolno przemrozić). Wrażliwe leki, lepiej zabrać ze sobą do torby podręcznej.
Linie lotnicze odradzają przewożenie leków ratujących życie, leków w chorobach przewlekłych, w walizkach podróżnych umieszczonych w luku bagażowym. Dlaczego? Takie walizki mogą omyłkowo trafić do innego samolotu, mogą zostać skradzione albo uszkodzone podczas transportu.
Niska wilgotność powietrza w kabinie samolotu
W samolocie może panować bardzo niska wilgotność powietrza. Warto o tym pamiętać i nie dopuścić do odwodnienia organizmu podczas długich podróży samolotem.
Woda i produkty spożywcze, posiłki na pokładzie samolotu
Reżim sanitarny w amerykańskich i europejskich liniach lotniczych jest na bardzo wysokim poziomie. Żywność jest bezpieczna, podobnie jak woda i napoje.