Źródła zakażeń u chorych na mukowiscydozę – zwierzęta domowe, gospodarskie

Ponad 800 mikroorganizmów może powodować odzwierzęce zakażenia chorobotwórcze, zdefiniowane jako patogeny przenoszone ze zwierząt na ludzi lub z ludzi na zwierzęta. Jednak zwykle jest to bardzo rzadkie zjawisko.

Czy mikroorganizmy pochodzenia odzwierzęcego są bardziej niebezpieczne dla chorych na mukowiscydozę (CF)?

Osoby z mukowiscydozą mogą mieć (i zwykle mają) możliwość bliskiego kontaktu ze zwierzętami, włącznie ze zwierzętami domowymi i zwierzętami wykorzystywanymi w terapii, jak również zwierzętami gospodarskimi i zwierzętami w ogrodach zoologicznych. Bliski kontakt ze zwierzętami jest często dodatkową, bardzo pozytywną formą terapii, zwłaszcza psychologicznej dla przewlekle chorych osób.

W kilku raportach (badaniach) zajęto się przenoszeniem patogenów ze zwierząt na ludzi z mukowiscydozą i z ludzi z mukowiscydozą na zwierzęta. Naukowcy chcieli sprawdzić, czy jest jakieś dodatkowe zagrożenie w przypadku osób z mukowiscydozą.

Po transplantacji płuc, bakteria Bordetella bronchiseptica była przyczyną zapalenia płuc u dwójki dzieci z mukowiscydozą, które nabyły ten patogen od chorych psów. Bakterię B. bronchiseptica wykryto także w drogach oddechowych dziecka z mukowiscydozą, które nabyło ten organizm od chorego kota. Odnotowano też przypadek przekazania szczepu LES pałeczek ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa od chorego na CF 54-letniego mężczyzny na domowego kota (u kota rozwinęły się  objawy chorobowe, problemy oddechowe). Były to jednak odosobnione przypadki, rzadkie.

Zwierzęta bardzo często są bezobjawowymi nosicielami gronkowca złocistego (w tym MRSA). Kolonizacja MRSA i zakażenia zostały opisane w przypadku psów, kotów, królików, chomików, świnek morskich, żółwi, szynszyli, i ptaków egzotycznych (bezobjawowymi nosicielami gronkowca złocistego są też ludzie). Ogniska MRSA odnajdywano w zwierzęcych szpitalach i schroniskach. Istnieją ograniczone dane na temat częstotliwości przekazywania MRSA ze zwierząt na ludzi i nie ma opublikowanych danych opisujących to zjawisko u osób z mukowiscydozą. Można domniemywać, że jest to zjawisko rzadkie, ale możliwe i w przypadku zdrowych osób, jak i u pacjentów z mukowiscydozą.

Zakażenia Mycobacterium marinum skóry i tkanek miękkich były związane z wystawieniem skóry na działanie zbiorników z rybami. Infekcje występowały u pacjentów z obniżoną odpornością, w tym biorców przeszczepów. Czynniki ryzyka była obecność otwartych ran skóry podczas czyszczenia zbiorników rybnych, rybołówstwo, i wystawienie na działanie wody akwariowej. Nie ma żadnych opublikowanych raportów odnośnie zakażenia M. marinum w związku z narażeniem na ekspozycję na zbiorniki wodne zawierające ryby u osób chorych na mukowiscydozę. Podobnie jak w przypadku wcześniej opisywanych bakterii, do zakażeń dochodzi rzadko, zwykle w wyniku ekspozycji ran skóry na działanie bakterii.

Nie ma żadnych opublikowanych, naukowych raportów odnośnie potencjalnych patogenów w przypadku domowej hodowli zwierząt egzotycznych (w terrariach).

Według dostępnej literatury i wyników badań, można uznać zwierzęta domowe za warunkowo “bezpieczne” mikrobiologicznie, przy zachowaniu kilku podstawowych zasad higieny.

Zwierzęta gospodarskie

Zwierzęta gospodarskie zostały powiązane z przenoszeniem wirusowych patogenów na ludzi, w szczególności wirusa świńskiej grypy i koronawirusów. Stajnie, szopy i kojce mogą być mocno zanieczyszczone florą kałową (Aspergillus). Stąd, osoby z mukowiscydozą powinny unikać czyszczenia stajni, zagród, kojców.

Do tej chwili nie było doniesień o przenoszeniu potencjalnych patogenów ze zwierząt gospodarskich na osoby z mukowiscydozą. Niemniej jednak, zwierzęta gospodarskie mogą stanowić źródło potencjalnych patogenów dla osób chorych. W teorii dotyczy to: grypy; ABPA spowodowanego czyszczeniem stajni, gronkowca MRSA od koni i świń, pałeczek ropy błękitnej P. aeruginosa od koni.

Zasady związane z posiadaniem pupila w domu chorego na mukowiscydozę

1. Po każdej zabawie ze zwierzętami należy dokładnie umyć ręce
2. Klatki i zbiorniki powinny być co jakiś czas dezynfekowane
3. Zwierzęta powinny podlegać profilaktycznej opiece weterynaryjnej
4. Chory na mukowiscydozę nie powinien mieć kontaktu ze zwierzętami chorymi, które mogą być źródłem niebezpiecznych bakterii i wirusów
5. Czyszczenie akwariów, terrariów powinno odbywać się w jednorazowych rękawiczkach, a czyszczenie kojców i innych miejsc, w których mogą gromadzić się zanieczyszczenia kałowe powinien wykonywać ktoś z domowników, a nie chory na CF.

Zobacz także:

1. Burkholderia cepacia complex (BCC) w mukowiscydozie
2. Gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), MRSA w mukowiscydozie
3. Jak czytać wyniki badań mikrobiologicznych
4. Źródła zakażeń u chorych na mukowiscydozę – pozaszpitalne nabycie od osób bez mukowiscydozy

Źródła:

1. Mirosław Wójcik. Patogeny w przebiegu mukowiscydozy. Mukowiscydoza nr 41
2. Zalecenia dotyczące zapobiegania i kontroli zakażeń u chorych na mukowiscydozę. Infection Prevention and Control Guideline for Cystic Fibrosis: 2013 Update. Cystic Fibrosis Foundation Guideline