Glutation (GSH), to związek organiczny o właściwościach przeciwutleniających. Chroni on płuca przed stresem oksydacyjnym (działaniem wolnych rodników). U chorych z mukowiscydozą, w wyniku wadliwej budowy kanałów chlorkowych, transport glutationu jest upośledzony. Wykazano bardzo niski poziom glutationu w komórkach nabłonka dolnych dróg oddechowych u chorych, w porównaniu do osób zdrowych. Chorzy z mukowiscydozą nie są więc chronieni przed działaniem wolnych rodników uwalnianych zarówno przez komórki układu odpornościowego zwalczające bakterie, jak i same bakterie. W dodatku częste infekcje powodują większe narażenie na stres oksydacyjny niż ma to miejsce u osób zdrowych. Naukowcy z Włoch postanowili więc sprawdzić, czy inhalacje glutationu u chorych z mukowiscydozą wpłyną pozytywnie na ich stan zdrowia.
Do badania włączono 54 dorosłych i 51 dzieci. Chorych podzielono na dwie grupy. Jedna z nich dwa razy dziennie przez rok otrzymywała drogą inhalacyjną glutation, druga w tych samych odstępach czasowych otrzymywała placebo (sól fizjologiczną). Stan zdrowia pacjentów badano przed rozpoczęciem terapii, a następnie po upływie 3, 6, 9 i 12 miesięcy.
Okazało się, że inhalacja glutationu prowadzi do nieznacznej poprawy funkcji oddechowych. W grupie dzieci, u otrzymujących GSH nastąpiła poprawa wyników 6-minutowego testu chodu, w porównaniu do otrzymujących placebo. Z kolei w okresie badania klinicznego (w porównaniu do wcześniejszego okresu) w grupie otrzymującej placebo stwierdzono wzrost ilości zaostrzeń, w porównaniu do otrzymujących GSH. U dorosłych pacjentów otrzymujących glutation dochodziło do niewielkiego wzrostu parametru FEV1 w badaniu spirometrycznym, w porównaniu do osób otrzymujących placebo. Jednakże efekt ten nie był trwały – utrzymywał się po 3, 6 i 9 miesiącach od rozpoczęcia terapii, ale już nie po upływie 12. Nie wykazano też znaczącej poprawy innych parametrów. Niemniej jednak w grupie dorosłych otrzymujących placebo dochodziło do spadku wartości BMI, natomiast u dorosłych pacjentów otrzymujących GSH do takiego spadku nie dochodziło.
Przedstawiona w niniejszym artykule strategia terapeutyczna jest stosunkowo bezpieczne – niepożądane działania występowały sporadycznie u pojedynczych pacjentów. Stwierdzono m.in.: bóle brzucha, krwioplucie, bóle głowy czy w klatce piersiowej. Tego typu dolegliwości dotyczyły jednak nie tylko osób przyjmujących GSH, ale także placebo, nie musiały więc być wynikiem przyjmowania glutationu. Wprawdzie przedstawione podejście terapeutyczne tylko nieznacznie poprawia parametry zdrowotne u chorych z mukowiscydozą, jednakże dalsze badania nad zastosowaniem inhalacji z glutationem mogą wpłynąć na poprawę efektywności tego typu terapii.
Źródło: C. Calabrese, A. Tosco, P. Abete i wsp. Randomized, single blind, controlled trial of inhaled glutatione vs placebo in patients with cystic fibrosis Journal of Cystic Fibrosis 14 (2015) 203–210
Agata Giżycka
