W mediach co kilka dni pojawiają się informacje na temat nowego, niebezpiecznego szczepu wirusa grypy A(H7N9). Dotychczas nowego wirusa stwierdzono jedynie w Chinach (u 1223 Chińczyków, 489 z nich zmarło w wyniku hipercytokinemii, czyli przesadnej reakcji odpornościowej organizmu). Czy szczep A(H7N9) – ptasiej grypy jest niebezpieczny dla Polaków, dla chorych na mukowiscydozę?
Grypa jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego i jest niebezpieczna dla chorych na mukowiscydozę. Nawet w przypadku szczepów łagodnych, może u chorych z CF powodować nasilenie objawów i doprowadzić do szybszego spadku funkcji płuc.
Naturalnym gospodarzem wirusów grypy ptaków jest drób i dzikie ptactwo. Patogenność wirusów jest bardzo zróżnicowana – na podstawie zdolności do wywołania choroby dzieli się je zasadniczo na 2 grupy. Wysoce zjadliwe wirusy (highly pathogenic avian influenza – HPAI) powodują grypę ptaków o ciężkim przebiegu, która jest ostrą chorobą ogólnoustrojową ze śmiertelnością dochodzącą do 100% u ptaków grzebiących (najbardziej wrażliwe są indyki, kury i inne gatunki drobiu grzebiącego). Do tej grupy należą niektóre podtypy H5 (np. H5N1) i H7. Wirusy HPAI mogą się namnażać w całym organizmie gospodarza i uszkadzać narządy ważne dla życia, co jest zwykle przyczyną śmierci. Drugą grupę tworzą liczne wirusy charakteryzujące się małą zjadliwością (low pathogenic avian influenza – LPAI) i należą one do wszystkich podtypów, w tym również H5 i H7. Wywołują zwykle łagodną postać grypy ptaków z objawami ze strony układu oddechowego i pokarmowego.
W lutym 2013 roku, wirus ptasiej grypy A (H7N9) został zidentyfikowany w materiale pobranym od chorych mieszkańców wschodniej części Chin. Od tego czasu do 4 maja 2017, zgłoszono 1 439 przypadki zachorowań u ludzi w Chinach oraz zawleczone 3 przypadki: jeden w Malezji i dwa w Kanadzie. Z powodu zakażenia zmarło łącznie 544 osób. Większość ostatnio zgłoszonych zachorowań u ludzi jest związana z ekspozycją na zakażony drób lub przebywanie w skażonym środowisku (np. na targowiskach, gdzie żywy drób jest sprzedawany).
Wirus ptasiej grypy A(H7N9) przenoszony jest sporadycznie na ludzi poprzez bliski kontakt z rezerwuarem zwierzęcym (ptasim). Większość przypadków u ludzi notowano na terenach wiejskich. Nagły wzrost liczby zachorowań najprawdopodobniej wynika z większego skażenia środowiska, czyli miejsc przebywania żywych ptaków np. targowisk.
Biorąc pod uwagę obserwowane trendy zachorowań istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia kolejnych sporadycznych przypadków zakażeń ludzi wirusem ptasiej grypy A (H7N9) na obszarach już nim dotkniętych jak również na sąsiadujących.
Ryzyko rozprzestrzeniania się choroby u ludzi w następstwie zawleczenia zachorowań na teren Europy uznane zostało za bardzo niskie, ponieważ transmisja wirusa ptasiej grypy pomiędzy ludźmi jest ograniczona.
Wirus ptasiej grypy A(H7N9) jest bardzo niebezpieczny dla chorych na mukowiscydozę, jest wysoce zjadliwym wirusem (HPAI) powodującym w przypadku CF ciężki przebieg choroby. Ze względu na niewielkie ryzyko rozprzestrzeniania w Europie i w Polsce na ten moment nie stanowi zagrożenia dla polskich pacjentów z CF (przebywających w Europie).
Czy istnieje szczepionka przeciwko grypie A(H7N9)?
Nie. Brak jest aktualnie szczepionki chroniącej przed zachorowaniami. Stosowane w Polsce i na świecie szczepionki przeciw grypowe nie chronią przed szczepem A(H7N9).
Czy dostępne są leki na grypę A(H7N9)?
Tak. Badania laboratoryjne przeprowadzone w Chinach wykazały, że wirus grypy A(H7N9) jest wrażliwy na dostępne leki przeciw grypie – inhibitory neuraminidazy. Ponadto, leki te podawane we wczesnej fazie zachorowań na grypę sezonową i grypę ptaków A(H5N1) wykazywały wysoką skuteczność. W chwili obecnej, brak jest jednak pełnych danych na temat zastosowania tych leków do leczenia osób zakażonych wirusem grypy A(H7N9).
Źródła informacji: WHO, ECDC, Ministerstwo Zdrowia, GIS, CF Trust, Cystic Fibrosis Foundation
Fot. Wirus A(H7N9) – WHO Collaborating Centre for Reference and Research on Influenza, National Institute of Infectious Diseases (Japan)
